De VVD werd door de allochtone kiezer bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen niet bepaald omarmd. Een schamel procentje stemde op de liberalen. Desondanks of juist daarom heeft Rutte meerdere malen verklaard de Marokkaanse buurtvader en de allochtone ondernemer aan de VVD te willen binden. De VVD komt de allochtone kiezer echter niet daadwerkelijk tegemoet. De relatief ’witte’ kieslijst vormt immers een schril contrast met de wens van Rutte en staat een doorbraak naar nieuwe kiezersgroepen in de weg. Waar ging het fout bij de zoektocht naar geschikte kandidaten?Het nieuws is wat mij betreft niet of Docters van Leeuwen zich gedraagt als een klein kind met een groot ego. En dat een JOVD-blazer vindt dat er te weinig jongeren op de lijst staan, het zij zo - deze blazers blazen hun partijtje maar wat later mee. Dat relatief anonieme VVD-Kamerleden in de absolute anonimiteit verdwijnen, is voorts min of meer logisch als vooraf is aangekondigd dat een derde van de lijst wordt vernieuwd. Rutte merkte op dat hij met het doordrukken van Docters van Leeuwen mogelijk een inschattingsfout heeft gemaakt. Als het al een fout is, vind ik het hooguit een tactische fout.

Minder logisch en een strategische fout van de kiescommissie vind ik dat zich onder de eerste vijftig liberale kandidaten, slechts twee (!) allochtone kandidaten bevinden. En dan zijn Laetitia Griffith en Lilian Callender, die beiden wel op een verkiesbare plaats zijn gezet (respectievelijk op 9 en 27), bovendien vrouwen van Surinaams-creoolse komaf.

Pragmatisch
Nu wil ik niet direct beweren dat alle honderdeneen nationaliteiten en culturen die zich in Nederland bevinden een plek op de lijst dienen te krijgen - zo veel zetels zullen de liberalen niet halen. Of dat de VVD clientèlepolitiek moet willen bedrijven, zoals linkse partijen nogal eens plachten te doen. Of dat ze risicovolle kandidaten moeten opvoeren, zonder te weten wat voor vlees men in de kuip heeft.

Maar een enkele Turkse of Koerdische ondernemer met liberale affiniteit en kwaliteit, een Hindoestaanse academicus of zakenman, of de Marokkaanse buurtvader van Rutte zelf, zijn die nu echt nergens te vinden?

Ik weet dat het in de ideale wereld niet uitmaakt op wie je stemt en dat je voor je stem idealiter alleen zou moeten kijken naar ideeën en niet naar komaf. Feit is echter dat minderheden graag stemmen op verwanten - dat is vertrouwd. En dat zal nog wel een tijdje duren. Ik zou dan pragmatisch willen zijn en die mogelijkheid bieden. Die biedt de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie echter niet of nauwelijks.

„Wij bij de VVD selecteren uitsluitend op kwaliteit”, dat is de dooddoener die liberalen elkaar zo vaak vertellen dat ze er bijna in gaan geloven. Dat lijkt een gevaarlijke redenering. Wil men dan zeggen dat die kwaliteit totaal niet voorhanden is in andere dan autochtone groepen? Dat wil men niet.

Maar wat is de verklaring dan? De verklaring is dat men bij de selectie te veel vist in de ons-kent-onsvijver, schilderachtig gesitueerd naast het Land van Ooit. De gemiddelde liberaal en keuzeheer beschikt bovendien over weinig allochtone vrinden, het woord zegt het al.

Kwatta
Actief op zoek gaan lijkt dan de oplossing, en dat is niet voldoende gebeurd, wat mij betreft. „Dat doen wij niet; de mensen moeten naar ons toe komen”, zo luidt dan de tweede liberale dooddoener. Dat is een tactiek uit de vermolmde leunstoel van opa en een gevaarlijke voor de partij bovendien. De enkele allochtone liberaal die nu -volstrekt uit eigen beweging doch nietsvermoedend- een algemene ledenvergadering binnenstapt, zal zich wellicht niet direct welkom voelen en als Kwatta bekeken worden.

Misschien zal de partij een stapje harder moeten lopen om die mensen tegemoet te treden en te verwelkomen, net zoals die mensen een woordje meer zullen moeten spreken om hun liberale voorliefde voor de partij van Rutte -maar ook van Verdonk- te verklaren aan mensen uit hun directe omgeving.

Het verkiezingsprogramma ziet er vanuit liberaal perspectief goed uit. Ik geloof voorts dat Rutte oprecht is wanneer hij zegt dat hij de VVD wil verbreden. Maar ik geloof eveneens dat er iets fout is gegaan bij de werving en selectie van liberale Kamerkandidaten. De VVD zal gaan moeten scouten als bij voetbalteams. Op álle velden en niet alleen bij thuiswedstrijden.

voetnoot (u17(De auteur is politicoloog.