Dat blijkt uit een advies dat de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (SEV) dinsdag overhandigde aan minister Dekker (VROM).Volgens de SEV is zulk collectief particulier opdrachtgeverschap een van de „kansen” om de vastgelopen woningmarkt toegankelijk te maken voor vooral starters, ouderen en lagere en middeninkomens. Bijna 90 procent van de woningbouw in Nederland wordt gerealiseerd door professionals, zoals projectontwikkelaars en woningcorporaties.

Door een kopersvereniging in het Brabantse Casteren zijn ruime eengezinswoningen ontwikkeld voor zeer betaalbare prijzen van rond de 120.000 euro. Bij oplevering bleek de markt 70.000 euro meer voor de huizen over te hebben, aldus het advies, getiteld ”Bewoners aan zet, vijf jaar experimenten met particulier opdrachtgeverschap”.

De onafhankelijke stichting pleit daarom voor de oprichting van een ontwikkelfonds Particuliere Bouw, dat startkredieten voor genoemde doelgroepen verstrekt. Daarmee kan grond worden aangekocht en kunnen de eerste plankosten worden betaald.

De SEV roept minister Dekker verder op steun te geven aan een campagne onder gemeenten. Zij bepalen immers de bestemming van grond en bouwlocaties, de prijs van kavels en met welke partijen zij om de tafel zitten. Binnen gemeenten bestaat echter veel weerstand tegen individuele particuliere bouw, die lelijk en chaotisch („Belgische toestanden”) zou zijn.

Volgens het advies is er enorme behoefte aan meer zeggenschap bij het zelf laten bouwen van een eigen huis. Particulier opdrachtgeverschap komt echter nauwelijks van de grond, ondanks pogingen daartoe van voorgangers van minister Dekker, onder wie staatssecretaris Remkes (1998-2002), die een aandeel van 33 procent nastreefde. „Slechts in een van de tien gevallen heeft de particulier méér te vertellen dan normaal.”

De SEV wijt dat aan het ontbreken van enige traditie. „Bouwen is in Nederland enorm geïnstitutionaliseerd geraakt: in geen enkel land wordt het bouwen zo gedomineerd door professionals als in Nederland.” Bewoners zijn in de loop van de tijd „volkomen buitenspel” komen te staan, aldus de stichting.