„Pastoor bij ramp direct inseinen”
Priesters, dominees of imams moeten voortaan bij rampen direct worden ingeseind en bij de hulpverlening betrokken worden. Dat vinden pastoor J. Kreuwels van de Roermondse Tomasparochie en zijn collega Berkhout van de Vincentiuskerk in Volendam.
Kreuwels deed zijn uitspraak zaterdag na afloop van de begrafenis van de zes kinderen die vorige week bij een brand in hun woning aan de Jupiterstraat in Roermond om het leven kwamen. Hij is „heel boos”, omdat hij pas uren na de brand op de hoogte werd gesteld. Hij vindt dat rampenplannen in heel Nederland gewijzigd moeten worden zodat geestelijke verzorgers vanaf het begin bij de hulp betrokken worden.
„Niemand belde mij uit bed om te zeggen dat er parochianen van mij dood zijn, terwijl ik ze ken, en de familie mij kent”, zegt Kreuwels. „Bij deze mensen ben ik welkom, ik kan hen helpen, iets voor hen betekenen. Maar ik krijg geen seintje. In Volendam ging dat precies hetzelfde. Achteraf is in het rampenplan van Volendam gezet dat de priester ook direct ter plaatse moet komen. Roermond gaat dat nu ook doen. Maar dat betekent dat in iedere gemeente eerst zo’n ramp moet plaatsvinden voor dat rampenplan gewijzigd wordt.”
Pastoor Berkhout van de Vincentiuskerk in Volendam is het eens met zijn collega uit Roermond. „Hij heeft volkomen gelijk, het wordt tijd dat de regering opdracht geeft aan gemeenten en provincies kerkelijke instanties bij rampen te betrekken.” Volgens Berkhout heeft iedereen een soort systeem van zingeving om te kunnen leven. Dit wordt door een ramp als het ware weggespoeld en op dat vlak ligt voor de kerk een grote rol.
Pastoor Kreuwels is „gigantisch” boos op justitie. Hij probeert al een week lang toestemming te krijgen voor een gesprek met de 34-jarige vader van de omgekomen kinderen. Maar justitie weigert dat. De man heeft brandstichting bekend. „Het is niet goed te praten wat hij gedaan heeft”, zegt Kreuwels. „Maar ik begrijp dat deze man in grote problemen zit. Anders was hij nooit hiertoe gekomen. Ik vind dat deze man het recht heeft om zijn verhaal aan mij te kunnen vertellen als priester die hij kent. Maar de wet verbiedt me dat ik hem bezoek. Ik hoop dat de nieuwe minister van Justitie, Donner, hierin verandering brengt.”
Ook op dit vlak steunt Berkhout uit Volendam zijn Roermondse collega. „Ik ben van de week nog op bezoek geweest bij Kreuwels en het niet mogen spreken met de vader is werkelijk een belachelijke situatie.” Volgens Berkhout moet er in de toekomst ruimte komen voor de kerk om in een vertrouwelijk gesprek met daders te kunnen spreken.
De rooms-katholieke bisschoppen in Nederland laten in een reactie bij monde van hun woordvoerder P. Kohnen weten meer aandacht te willen voor de publieke rol van de kerk. „Volendam heeft aangetoond dat de kerk bij rampen een vitale rol kan spelen en ook speelt. Geloof heeft zowel daar als in Limburg een belangrijke rol.”
De bisschoppen hebben tijdens de formatie aan formateur Donner laten weten met het nieuwe kabinet een gesprek te willen, met name over herwaardering van de publieke rol van de kerken. „In de afgelopen decennia is die steeds verder gemarginaliseerd door de verwereldlijking. Het contrast tussen het materiële en het immateriële is steeds groter geworden”, aldus Kohnen.
„Het is te begrijpen dat in de huidige rampenplannen in eerste instantie wordt ingezet op de fysieke hulpverlening, maar het geestelijk aspect is ook belangrijk. Wij willen daarom in de nabije toekomst met de regering spreken over de publieke rol van de kerk.” Kohnen benadrukt dat kerk en staat al regulier met elkaar spreken in het Centraal Overleg Kerken en Overheid, waarin alle leden van de Raad van Kerken zijn vertegenwoordigd.