Zorg voor illegalen
Illegalen moeten het land uit. Dat is kort en krachtig de lijn die de Nederlandse overheid volgt. Helderder kan bijna niet. Nog scherper: illegalen bestaan niet in de bestanden van overheids-, verzekerings- en zorginstanties. Want ze hebben geen wettige plaats gekregen in het administratieve systeem.
Over dingen die niet bestaan, behoef je je niet te bekommeren. Dat is vergeefse moeite. Mensen die administratief geen plek hebben gekregen, dus administratief niet bestaan, behoeven ook geen aandacht. Daar valt geen speld tussen te krijgen.De werkelijkheid blijkt echter vaak weerbarstiger te zijn. Er zijn in ons land illegalen. Meer dan beleidsmakers en burgers weten. Daarom is het terecht dat bevoegde instanties zich inspannen om deze mensen elders op de wereld legaal onder te brengen. Waarbij het zeker ook waar is dat er schrijnende gevallen zijn van mensen die geen kant op kunnen.
Wat men ook van de aanwezigheid van illegalen mag vinden, duidelijk moet zijn dat het om mensen gaat. Dat betekent dat ze om die reden mogen rekenen op een humane behandeling, zeker als ze in nood verkeren.
In veel gevallen krijgen ze die ook in noodsituaties. Wanneer een illegaal acute gezondheidsproblemen heeft, kan hij een beroep doen op medische zorg. Artsen en verpleegkundigen zullen die ook geven. Over de kosten ervan behoeven zij zich geen zorgen te maken. Die worden vergoed. Terecht. Wanneer een schepsel in levensbedreigende omstandigheden verkeert, moet hij geholpen worden.
Deze week heeft de rechter bepaald dat de overheid ook de kosten moet vergoeden voor aan illegalen verleende psychiatrische hulp. Dat heeft onbegrip en verontwaardiging opgeroepen. Voor een deel heeft dat te maken met de algemene gedachte dat illegalen hier niet horen, voor een ander deel heeft dat te maken met de ervaring dat psychiatrische begeleiding vaak een langdurige zaak is. Met andere woorden: de samenleving blijft met deze mensen zitten.
Tot nu toe heeft de overheid, anders dan bij acute medische hulp, zich op het standpunt gesteld niet voor de kosten van deze behandelingen te willen opdraaien. Indien instellingen die toch verlenen, blijven de rekeningen onbetaald. De achterliggende reden is dat deze therapieën niet in de basisverzekering zitten maar onder de AWBZ vallen. Illegalen kunnen geen aanspraak maken op die voorziening.
De rechter heeft nu uitgesproken dat instellingen toch de kosten voor psychiatrische hulp aan illegalen vergoed moeten krijgen van de overheid. Daar is zeker iets voor te zeggen.
Ook al zijn mensen illegaal in ons land, dan kunnen er toch situaties zijn waarin acuut psychiatrische hulp noodzakelijk is.
Mensen kunnen een gevaar zijn voor zichzelf of voor hun omgeving. Dan mogen ze niet aan hun lot worden overgelaten. In sommige gevallen is de situatie zo ernstig dat de rechter opname beveelt.
Het kan in dergelijke situaties niet zo zijn dat de instellingen die hulp verlenen en doen wat de rechter eist, ook nog eens blijven zitten met een onbetaalde rekening. De overheid moet dan bijspringen.