Bij onderzoeksbureau GfK in Dongen hebben ze het precies uitgevogeld, voor de twaalfde keer sinds 1999 alweer: meer dan de helft van de Nederlanders wil de gulden terug als wettig betaalmiddel. Ten opzichte van vier jaar geleden is dat een behoorlijke toename, toen reageerde ’slechts’ 40 procent op deze manier.De gulden terug in de portemonnee. Dat is toch een volstrekt onrealistische wens?
„Dat klopt”, vindt GfK-onderzoeker Joop Holla. „Een comeback van de gulden is simpelweg geen alternatief.”

De „schijnbare” prijsverhogingen zijn er volgens Holla de oorzaak van dat veel mensen een soort „motie van afkeuring” uitspreken ten aanzien van de euro.

De euro als gemeenschappelijke zondebok?
„Zoiets ja, hoewel het argument niet opgaat. De meeste prijsstijgingen zijn niet te wijten aan de euro. Vóór de invoering van de nieuwe munteenheid in januari 2002 heeft een aantal sectoren, waaronder de horeca, de prijzen verhoogd. Daar is vervolgens veel over te doen geweest, maar dat kun je niet negatief aan de euro toeschrijven.”

GfK bevroeg 6000 huishoudens op allerlei aspecten met betrekking tot de Europese munteenheid. Wat opvalt in het GfK-onderzoek is dat ongeveer de helft van alle ondervraagden vindt dat de muntjes van 1 en 2 eurocent mogen worden afgeschaft. Bij contante betalingen in de winkel moet worden afgerond op 5 eurocent, stellen zij eveneens.

Wat Holla betreft is het signaal dat wordt afgegeven over de kleinste muntjes wel iets om rekening mee te houden. „Ik vind het zelf ook lastige dingen. Ze verdwijnen in een pot, om er nooit meer uit te komen.” Slechts Finland ging er inmiddels toe over om afscheid te nemen van deze munten.

Ondanks de roep om de herinvoering van de gulden blijkt uit dezelfde vragenronde dat het met de gewenning aan de euro langzaam maar zeker de goede kant opgaat. Een kwart van de huishoudens denkt nog meer dan een jaar nodig te hebben om vertrouwd te raken met de munteenheid. Twee derde zegt inmiddels gewend te zijn, waarbij jongeren eruit springen. Vorig jaar stond de teller op dit punt nog op 51 procent. Het proces om de munteenheid ingang te doen vinden, duurt wel veel langer dan een paar jaar geleden was voorspeld.

Holla geeft toe dat de toenemende gewenning en het verlangen van veel Nederlanders naar de gulden „paradoxaal” lijken. „Maar de euro is er nu eenmaal. Je betaalt er dagelijks mee. Dan heeft er vanzelf gewenning plaats.”

De meningen over de euro mogen op verschillende punten nogal uiteenlopen, over één ding zijn de respondenten het nagenoeg met elkaar eens: tijdens vakanties in het buitenland is de euro reuze gemakkelijk.

Wat is nu de winst van deze wijsheid?

Holla: „Meten is weten. Voor ons kost het weinig moeite om zo’n onderzoek nog eens te herhalen. Ik denk inderdaad niet dat ze bij het ministerie van Financiën wakker zullen liggen van de uitkomsten. De euro is een feit, we zullen ermee moeten leven, of we dat nu willen of niet.”