„We willen de omroepen graag een spiegel voorhouden”, zo motiveert directeur drs. R. van de Poll van de Bond tegen het vloeken het plan voor een permanent NIPO-onderzoek naar het taalgebruik op de Nederlandse tv. Het is de bedoeling dat het gerenommeerde onderzoeksbureau ieder kwartaal het verbaal geweld op de beeldbuis meet en aan het eind van het jaar een zogenaamde Vloekmonitor opstelt. Daarin worden omroepen op het punt van taalgebruik met elkaar vergeleken.

De opdracht voor het onderzoek kan echter nog niet de deur uit omdat het geld nog niet bijeen is. Het project kost zo’n 40.000 euro. De helft daarvan is al door enkele grote donors toegezegd. De bond kan het plan niet uit de lopende begroting bekostigen. Daarom is hij op zoek gegaan naar aanvullende donaties.

In 1998 voerden studenten van de Christelijke Hogeschool Ede in opdracht van de bond een eerste onderzoek uit naar het vloekgehalte op de Nederlandse zenders. Daaruit bleek dat er gemiddeld elke 7 minuten een krachtterm valt op tv. Toen al wilde de bond het onderzoek een vervolg geven maar de financiële middelen ontbraken.

„We willen het onderzoek graag door een erkend bureau laten uitvoeren omdat de omroepen dan niet om de uitkomsten heen kunnen”, zegt Van de Poll. Hij is niet bang dat zij de jaarlijkse rapportages naast zich neer zullen leggen. „Als kijkers klachten indienen over het taalgebruik, krijgen ze steevast van omroepen te horen dat ze waar mogelijk streven naar het vermijden van verbaal geweld. Daar willen we ze graag aan houden.”

Hij verwacht dat een onderzoek waarin ze onderling worden vergeleken, niet zonder gevolgen zal blijven. „Omroepen weten dat veel mensen zich storen aan grof taalgebruik. Uit peilingen blijkt dat het gros van de ouders zijn kinderen niet wil confronteren met verbaal geweld op tv.”

Een andere overweging voor de bond is de impact van het medium tv. „Kinderen nemen heel gemakkelijk over wat er via de buis in huis komt. Het is van belang om op grond van harde gegevens de omroepen aan te spreken op hun verantwoordelijkheid.”

De bond heeft recent al een eerste succesje geboekt bij het bestrijden van verbaal geweld op tv. Sinds begin vorig jaar voorziet het Nederlands Instituut voor de Classificatie van de Audiovisuele Media (Nicam) aankondigingen van tv-programma’s van pictogrammen zodat kijkers weten wat hun wordt voorgeschoteld. Een van de icoontjes staat voor grof taalgebruik.

Het was de Bond tegen het vloeken opgevallen dat dat pictogram in de omroepgidsen niet werd gebruikt. Bij de NOS bleek hierover onduidelijkheid te bestaan. Na overleg met de bond werd het pictogram alsnog ingevoerd. Ongeveer eenderde van de ouders met tv-kijkende kinderen zegt op de pictogrammen te letten bij het selecteren van programma’s.