„De dingen gaan dus volgens de president en zijn naaste medewerkers niet zo slecht als politieke tegenstanders beweren en zijn bliksembezoek aan Bagdad was vooral bedoeld om dat te onderstrepen. Ook is zijn reis bedoeld als steun voor zijn Republikeinse partijgenoten, die bij de verkiezingen in november zullen worden geconfronteerd met kiezers die in meerderheid vinden dat de invasie van Irak in 2003 een vergissing” was”, aldus politiek analist Ivo Daalder van het Brookings Research Instituut in Washington.„Als Amerikanen hun woord geven, dan houden zij zich daaraan”, aldus Bush dinsdag tijdens zijn ontmoeting met premier Al-Maliki. Die opmerking was vooral gericht aan Democraten die -net als de meerderheid van de Amerikaanse kiezers- pleiten voor vertrek uit Irak. Een voortijdig vertrek kan volgens de regering leiden tot een burgeroorlog in Irak plus een ernstige politieke destabilisering in het Midden-Oosten. Maar wat is het perspectief als de Amerikaanse troepen blijven?

Een van de Democraten die deze vraag met grote nadruk stellen, is afgevaardigde John Murtha, oud-commando en Vietnamveteraan. De Republikeinen zijn van plan deze vraagstelling bij de komende verkiezingen in hun voordeel te beantwoorden. „Als het aan de Democraten had gelegen, dan waren wij al lang uit Irak vertrokken en was terroristenleider Al-Zarqawi in Irak nu nog aan het moorden”, aldus Karl Rove, politiek strateeg van president Bush, enkele dagen geleden tijdens een Republikeinse partijbijeenkomst in New Hampshire.

Geen stabiliteit
Democratisch senator Charles Schumer zegt het stuitend te vinden dat de Republikeinen de oorlog in Irak „electoraal misbruiken.” „Al-Zarqawi mag dan verdwenen zijn, maar dat heeft nog geen stabiliteit in Irak gebracht. Ik mag toch aannemen dat dat het doel is van de regering-Bush”, aldus Schumer. Hij wijst erop dat er inmiddels 2500 Amerikaanse militairen in Irak zijn omgekomen, „en dat cijfer loopt elke dag verder op.”

Andrew Kohut van het Pew Research Center in Washington verwacht dat Bush’ bezoek aan Bagdad hem wel even een zetje in de peilingen zal geven. „Dat zag je ook eerder, bijvoorbeeld toen men Saddam Hussein had gevonden”, aldus Kohut. Maar op lange termijn zullen volgens hem niet de politieke stunts van de president, maar de ontwikkelingen in Irak bepalend zijn voor het oordeel van de Amerikanen over dit omstreden buitenlands avontuur van Bush.

„Als er rond de verkiezingen niet ten minste een begin gemaakt wordt met de terugtrekking van de 132.000 man Amerikaanse troepen in Irak, dan zullen de kiezers dat de Republikeinen niet in dank afnemen. De president en de Republikeinse partijstrategen weten dat”, meent Kohut. Volgens een recente opiniepeiling van zijn Pew Center lijdt het Amerikaanse imago ook in het buitenland steeds meer schade door de oorlog in Irak. Een strijd die volgens een meerderheid van de ondervraagden in veertien landen buiten de VS een „groter gevaar voor de wereldvrede” vormt dan het perspectief van een nucleair bewapend Iran.

Molensteen
De oorlog in Irak is veruit de zwaarste molensteen om de hals van de Republikeinen, naast binnenlandse afluister- en lobbyschandalen. De Democraten hopen in november hiervan gebruik te maken en ten minste een van de huizen van het Congres op de Republikeinen te heroveren: het Huis van Afgevaardigden of de Senaat. Er is echter één groot probleem, namelijk de oorlog in Irak. Daarover zijn de Democraten onderling namelijk sterk verdeeld.

Senator John Kerry, die in 2004 van president Bush verloor, wil een datum vastgesteld zien waarop met de terugtrekking van Amerikaanse troepen wordt begonnen. „Dat dwingt de nieuwe regering in Bagdad om militaire taken over te nemen”, aldus Kerry begin deze week. Een dag later zei Kerry’s collega senator Hillary Clinton -een mogelijke Democratische presidentskandidaat in 2008- dat geen goed idee te vinden. „Ik denk dat het te simplistisch is om ons vast te leggen op een vaste vertrekdatum”, aldus Clinton. Wat dan wel? Dat is de grote vraag die de Republikeinen in bij de verkiezingen in november in hun voordeel hopen uit te spelen.