Een gemeente in de diaspora
Titel: ”Geplant en bewaard”
Auteur: W.B. Kranendonk
Uitgeverij: gereformeerde gemeente, Drachten, 2005
Pagina’s: 288
Prijs: € 18,50. Te bestellen via 0512-366188 of via familie S. Kooistra, Dwarswijk 360, 9202 CA Drachten.
In de rij van Gereformeerde Gemeenten die hun geschiedenis in boekvorm hebben laten vastleggen, plaatste zich in december vorig jaar ook de gemeente van Drachten. Onder de titel ”Geplant en bewaard” beschrijft W. B. Kranendonk de 50-jarige geschiedenis van deze min of meer in de diaspora gelegen gemeente; in verschillende opzichten een opmerkelijke geschiedenis. Door de jaren heen is er in Drachten een bevindelijk-gereformeerde onderstroom geweest. Dat komt naar voren tijdens de (Nijkerkse) opwekkingsbeweging rond 1750. Tijdens de kerkdiensten, geleid door de plaatselijke predikant Hillenius, bewenen mensen hardop hun zonden, belijden hun schuld voor de Heere en smeken Hem om genade. Het blijkt ook uit de vorming van een afgescheiden gemeente in 1844 en een christelijke gereformeerde kerk in 1909. In beide gevallen is de oorzaak van de breuk gelegen in een verlangen naar een meer onderwerpelijke prediking.
Hetzelfde verlangen zorgt in het begin van de jaren vijftig voor een toenemende ontevredenheid in de christelijke gereformeerde kerk van Drachten. In deze gemeente heeft zich een verschuiving in de prediking voorgedaan. In plaats van een onderwerpelijke prediking komt er een meer voorwerpelijke. In februari 1954 leiden de spanningen rond de prediking tot een breuk in de plaatselijke gemeente.
De uitgetreden groep zoekt vervolgens contact met ds. J.G. van Minnen te Huizen, een eveneens uit de Christelijke Gereformeerde Kerken getreden predikant die een klein kerkverbandje om zich heen gevormd heeft. Deze komt naar Drachten en leidt op 10 februari 1954 de eerste ledenvergadering van de christelijke gereformeerde gemeente in Drachten.
Met voortvarendheid worden de zaken aangepakt. In november van hetzelfde jaar kan een eigen kerkgebouw in gebruik genomen worden en ruim een halfjaar later ontvangt de kleine gemeente in kandidaat H. Groen een eigen predikant. Deze overlijdt echter reeds in januari 1957. Na overlijden van ds. Groen breekt er voor de gemeente een verwarde en onoverzichtelijke periode aan. Er is veel onenigheid. De gemeente dreigt zelfs ten onder te gaan.
De inmiddels in ledental sterk geslonken gemeente richt zich vervolgens in 1961 tot de classis Kampen van de Gereformeerde Gemeenten met het verzoek tot aansluiting. In februari 1962 wordt dit ingewilligd. Na de aansluiting komt er meer rust en regelmaat in de kleine gemeente. Langzaam stijgt het ledental.
In 1969 neemt de kleine gemeente zelfs het beroepingswerk ter hand. Tot verbazing van kerkelijk Nederland neemt in 1972 ds. E. Venema uit Zwijndrecht (een predikant die ook uit de Christelijke Gereformeerde Kerken afkomstig was) het beroep naar de 110 leden en doopleden tellende gemeente aan. Vanaf dat ogenblik zet de groei door. Onder leiding van de predikant wordt met de uitgave van een kerkblad gestart, komt het verenigingswerk op gang, wordt er een nieuwe en grotere kerk met aangrenzende pastorie gebouwd en komt er een eigen basisschool van de grond. Wanneer ds. Venema in 1981 afscheid neemt, telt de gemeente ongeveer 300 leden en doopleden.
Na het vertrek van ds. Venema wordt de gemeente tweemaal gediend door een emeritus predikant. Van 1983 tot 1987 is ds. P. van der Bijl aan de gemeente verbonden en van 1992 tot 1999 ds. J. Mol. Sinds 2002 heeft de gemeente weer een eigen predikant, ds. G. Hoogerland.
Het boek is overzichtelijk in 21 hoofdstukken ingedeeld. Ieder hoofdstuk kent een onderverdeling in paragrafen. De auteur behandelt de stof chronologisch. De schrijfstijl is helder en aansprekend. Het boek is rijk geïllustreerd.
Het boek is geschreven is voor het geïnteresseerde gemeentelid. Het bedoelt in de eerste plaats aan te geven dat de Heere ook in de historie van de plaatselijke gemeenten Zijn trouw betoont aan mensen die keer op keer trouweloos handelen.
Hoewel een verantwoording door middel van een notenapparaat ontbreekt, ligt er een degelijk stuk historisch onderzoek aan boek ten grondslag. Een onderzoek dat gezien het ontbreken van schriftelijke verslaglegging uit de beginperiode nog net op tijd plaatsvond. Een aanwinst voor de lokale (kerk)geschiedschrijving.