Europees Parlementslid Albert Jan Maat (CDA) luidde zondag de noodklok over de voedselzekerheid in de nabije toekomst. „De Europese Unie importeert steeds meer landbouwproducten. We moeten echt oppassen, want onderzoek van de Verenigde Naties toont dat er over twintig jaar te weinig eten is om de wereldbevolking te voeden”.Niet alleen komen er alsmaar meer mensen op de aarde, tegelijk is steeds meer grond nodig voor energiegewassen. De teelt van koolzaad voor biodiesel groeit al zo hard dat margarinefabrikanten klagen.

De CDA’er Maat wil niet dat Europa te afhankelijk wordt van importvoeding, zoals het nu is voor gas en olie uit Rusland en Iran. Rusland draaide deze winter even de gaskraan dicht naar Oekraïne, toen dat land te weinig betaalde. „Een dagje zonder kachel is lastig, maar een dag zonder eten is veel vervelender”, aldus Maat.

De CDA’er stoort zich aan het gemak waarmee de Europese Unie de landbouw opoffert voor de onderhandelingen over een vrijere wereldhandel bij de wereldhandelsorganisatie WTO.

„Je kunt zeggen: Europa is zo rijk dat we altijd wel voeding kunnen kopen. Maar zo werkt het niet altijd. Argentinië heeft pas de export van het rundvlees gestopt, omdat de binnenlandse prijs te ver was gestegen. Brazilië gebruikt steeds meer grond voor de teelt van bio-ethanol als brandstof”.

De Europese landen deden na de Tweede Wereldoorlog alles om de bevolking zelf voldoende voeding te geven. Onder leiding van de Nederlander Sicco Mansholt subsidieerde de Europese Unie de boeren volop. Toen graanbergen, melkplassen en boterbergen ontstonden en de wereld steeds vrediger werd, bouwde de EU de subsidies rap af.

Maat beseft dat hij een roepende in de woestijn is. „Maar inmiddels zie ik steeds meer medestanders. In de Verenigde Staten komt het thema nu ook op”.

Minister Cees Veerman (Landbouw) vindt voedselzekerheid „niet actueel”, zo zei hij eind vorige maand bij een EU-vergadering. Veerman erkent wel dat het rond 2020 een probleem kan zijn om de wereldbevolking te voeden. „De schattingen lopen uiteen, maar de bevolking op aarde groeit fors. Terwijl de vruchtbare grond sterk afneemt door verwoestijning en omdat steeds meer grond nodig is voor energiegewassen voor brandstof, zoals koolzaad voor biodiesel. In Duitsland is al 12 procent van de boerengrond in gebruik voor energiegewassen”, weet Veerman.

De vraag is of vrijhandel een probleem of een oplossing is. Veerman ziet de groeiende vrijhandel als een voordeel. „Het bevordert de productie waar dat het beste kan.”, zei hij. Brazilië maakt dan veel kans een grote EU-leverancier te worden. Het land heeft veel vruchtbare grond met wel twee tot drie oogsten per jaar. In theorie kan in Brazilië echter een regime aantreden dat de voedselstroom naar andere landen kan stopzetten. „Maar het is heel moeilijk om op basis van die vrees te zeggen: we beginnen niet aan liberalisering. Zo’n regime, dat kan altijd en overal”.