Het kwam woensdag tijdens een vergadering van de ministers van Financiën in Luxemburg tot een botsing tussen de tien nieuwe en de vijftien oude lidstaten. De tien nieuwelingen eisten een ruime toepassing van de bepalingen die gelden voor aansluiting bij de monetaire unie, maar hun pleidooi stuit op een afwijzing. De desbetreffende criteria zijn in het verleden in Maastricht vastgelegd en hebben tot doel te vermijden dat de euro als gevolg van onvoldoende economische en budgettaire discipline bij een of meer van de deelnemers verzwakt.De kwestie dient zich aan omdat Litouwen vorige maand van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, te horen kreeg dat het nog niet rijp is voor de invoering van de eenheidsvaluta. De Europese Centrale Bank huldigt dezelfde opvatting.

De autoriteiten in Vilnius hoeven er niet op te rekenen dat de ministers anders zullen beslissen. „Er was veel discussie over de interpretatie, maar het verdrag is heel helder”, zei Zalm na het overleg van woensdag. „Ik voorzie geen wijziging van de regels. We zullen het hiermee moeten doen. Ik denk dat de Commissie en de ECB op een nette manier hun conclusie hebben getrokken.”

De Nederlandse bewindsman denkt dat meer uitleg over het systeem „veel kou uit de lucht kan halen.” Zijn Duitse ambtgenoot Steinbrück bestreed met klem de veronderstelling dat de huidige twaalf eurolanden geen uitbreiding wensen van de muntzone. „Het is geen besloten club”, benadrukte hij.

Tijdens de besprekingen herinnerden veel van de nieuwe lidstaten eraan dat eind jaren negentig, toen de eerste groep kandidaten slaagde voor het ’toelatingsexamen’, de voorschriften minder strikt zijn gehanteerd. Zo hadden diverse overheden destijds hun schuldpositie niet op orde. De normen hebben betrekking op de hoogte van de inflatie, de omvang van het begrotingstekort en van de staatsschuld, de rentestand en de stabiliteit van de wisselkoers.

Litouwen mist voorlopig de boot door slechts een minieme afwijking. Het tempo van de geldontwaarding bedraagt er 2,7 procent, terwijl op grond van de actuele situatie de bovengrens ligt bij 2,6 procent. Estland komt eveneens dicht in de buurt, maar ook daar gooit het prijsverloop roet in het eten. Beide Baltische naties kennen een forse economische groei. Die voorspoedige ontwikkeling gaat echter vergezeld van een aantrekkende inflatie. De ministers stemmen wel in met de toetreding van Slovenië, per 1 januari, tot de eurogroep. Volgende week zullen de regeringsleiders tijdens hun top in Brussel dit besluit bekrachtigen.