Er waren even wat wolken aan de politieke hemel. LPF-fractievoorzitter Herben werd tot tweemaal toe door zijn fractie teruggestuurd omdat zij het onderhandelingsresultaat te mager vond. De ministerspost van Integratie en Immigratie was niet meer dan een veredelde Melkertbaan en de zware staatssecretariaten die Herben had binnengehaald, konden de fractie ook niet overtuigen.Inmiddels is de formatie weer vlotgetrokken. De nieuwe ministerspost voor Vreemdelingenbeleid en Integratie is opgetuigd met het asielbeleid. Dat zijn allemaal onderwerpen waarop de partij van Fortuyn zich in de verkiezingscampagne profileerde. Thans krijgt zij de kans om die ideeën in praktijk te brengen.

De komende dagen zullen in het teken staan van de personele invulling van het kabinet. Vooral bij de LPF zal dat niet eenvoudig zijn, terwijl juist de beide andere partijen met argusogen zullen toezien met welke politiek onervaren lieden men komt aanzetten.

Het CDA is al het verst met het invullen van de ministersposten en staatssecretariaten die men in de wacht gesleept heeft. De VVD heeft nog moeite met het vinden van een vrouwelijke minister. Zonder zo iemand kan de formatie tegenwoordig niet slagen!

Ongetwijfeld zal het nieuwe kabinet op een aantal punten een ander beleid voeren dan het vorige. Alleen de VVD is uit de vorige coalitie overgekomen, maar juist voor haar geldt dat zij in de nieuwe constellatie zaken kan verwezenlijken waarvoor in het oude kabinet geen ruimte was.

De allochtonenproblematiek wordt eindelijk aangepakt, zowel wat betreft de instroom van nieuwkomers als de integratie van hen die zich hier blijvend gevestigd hebben. Veel te lang is uit een oogpunt van politieke correctheid om deze hete brei heengelopen. Vrijwel niemand durfde de problemen bij hun naam te noemen, uit vrees dat hij in het kamp van Janmaat zou worden ingedeeld.

Zo heeft men jarenlang de ogen gesloten voor het grote aandeel van allochtonen in de criminaliteit. Pas nu kan betoogd worden dat asielzoekers zich vaker dan anderen schuldig maken aan (zware) criminaliteit, zonder dat men daarmee een schandaal veroorzaakt.

In het algemeen is van dit kabinet te verwachten dat het de problemen van criminaliteit en veiligheid (Enschede, Volendam) stevig zal aanpakken. De inbreng van het CDA garandeert dat het gezin meer aandacht krijgt. De ombouw van het staatssecretariaat voor emancipatie in een staatssecretariaat voor familie- en emancipatiezaken wijst ook in die richting.

Op een principiële breuk met paars moet echter niet gerekend worden. Niet op het terrein van de medische ethiek, noch ten aanzien van de seksuele moraal (homohuwelijk, prostitutie). En het gezin waar het CDA zich sterk voor maakt, is het moderne gezin, waarbij de partners, al dan niet met elkaar gehuwd, hun carrièreperspectieven proberen te verenigen met de zorg voor de beide kinderen, die zij na rijp beraad (en veel aarzeling) ter wereld hebben gebracht.

De samenstelling van het nieuwe kabinet maakt ook duidelijk dat mondiale problemen op dit moment niet hoog genoteerd staan. Ontwikkelingshulp wordt een staatssecretariaat. Buitenlandse Zaken komt in handen van de vroegere CDA-fractieleider De Hoop Scheffer. Dat is veeleer een pleister op de wonde van zijn politieke val, dan een uitdaging voor een coming man. Defensie gold bij deze formatie als een portefeuille die niemand wilde hebben. Het onderdeel milieu van VROM komt in handen van een staatssecretaris, in plaats dat de minister dat zelf onder zijn hoede neemt.

Toch zijn ook dit zaken die op korte en lange termijn van grote betekenis zijn en daarom beslist niet onder mogen sneeuwen.