„We mogen van de overheid jaarlijks 3,5 miljoen liter verkopen, maar we hebben aanvragen voor wel 75 miljoen liter”, zei Niels Aberson van het bedrijf Solar Oil Systems uit Delfzijl dinsdag.Volgens hem staat de overheid geen hogere verkoop toe, omdat het Rijk anders te veel olieaccijns zou mislopen. „Maar koolzaadolie is wel veel beter voor het milieu. De uitstoot van CO2 is veel minder en fossiele brandstof zoals olie raakt toch eens op.”

In Nederland rijden naar schatting 150 vrachtwagens op pure plantaardige olie. Bekend voorbeeld zijn de veegwagens van de stad Venlo. Meerdere gemeenten willen hun stadsbussen laten rijden op koolzaad. „Nu er geen diesels meer in de binnensteden mogen komen, is koolzaad een mooi alternatief. Maar het Rijk werkt het tegen”, vindt Aberson.

Solar Oil Systems betrekt de koolzaadolie momenteel van raffinaderijen in Europoort, Hamburg en Antwerpen. Een eigen oliemolen, die in juli nog door minister Veerman (Landbouw) is geopend, ligt sinds december stil. De olie bleek niet schoon genoeg. Deze maand probeert het bedrijf het euvel te verhelpen.

In Nederland en omringende landen is momenteel een tekort aan koolzaad, aldus Aberson. Naast het bedrijf in Delfzijl is er nog een stichting in Zuid-Nederland met een soortgelijk verkoopmaximum. Tevens werken enkele particulieren aan kleinschaliger installaties. Oliemaatschappijen beginnen koolzaad en andere plantaardige olie te mengen in diesel, de zogeheten biodiesel. Dat is geschikt voor alle dieselmotoren.

In het buitenland zijn ook projecten met wagens op koolzaadolie. Veerman bekeek maandag tijdens een EU-vergadering in Oostenrijk nog tractoren die op de plantenolie rijden. „Heel schoon”, zei de minister toen hij zijn neus in de uitlaat van de tractor stak.

De Amerikaanse trekkerfabrikant John Deere maakt deze milieuvriendelijke tractoren tegenwoordig in serie. Boeren kunnen zo rijden op hun eigen oogst aan koolzaad. De Vereinigte Werkstätten für Pflanzenöltechnologie (VWP) in Oostenrijk en Duitsland bouwden al honderden personenwagens en vrachtwagens om voor de alternatieve brandstof. „Onze plantaardige brandstof kost 60 tot 70 procent van de prijs van diesel”, zei manager Thomas Kaiser van VWP.

Veerman voorziet een glanzende toekomst voor de plantaardige olie, vooral voor tractoren. Hij verwacht dat bedrijven ook betere koolzaadrassen ontwikkelen nu de vraag naar koolzaadolie zo is gestegen.

De bewindsman verwacht niet dat de goedkopere koolzaadolie een oplossing is voor vissersboten. De vissers zien hun dieselkosten ook oplopen, net als de transporteurs op de weg. „Vissers betalen al minder accijns”, zei Veerman. „Voor de visserij verwacht ik meer effect van selectievere vismethoden zoals de pulskor. Dat scheelt veel brandstofverbruik.”