Een halfjaar geleden waren de ondernemers nog voorzichtig positiever over de economie. Slechts eenderde verwacht dit jaar een hogere omzet, wat eerder nog ruim de helft van de ondernemers was. Dit blijkt uit de donderdag gepresenteerde halfjaarlijkse industriemonitor door de organisatie van het midden- en kleinbedrijf MKB-Nederland.

Ook schetsen de ondernemers een weinig rooskleurig beeld als zij naar hun orderportefeuille kijken. Ruim eenderde verwacht meer opdrachten te krijgen, terwijl dat bij het vorige onderzoek uitkwam op 45 procent.

Het Economisch Bureau van de Rabobank houdt de MKB-ondernemers echter voor dat de economie nog dit jaar uit een dal kan klimmen. De tegenwind kan gaan draaien door positieve ontwikkelingen in de exportmarkten, stelt de bank. „Hierbij is een hoofdrol weggelegd voor de industrie. Van de industriële MKB-bedrijven is nu ook 38 procent in het buitenland actief. Wat betekent dat het er steeds meer worden, want in 2001 exporteerde nog een kleine 30 procent.”

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte donderdag bekend dat de productiedaling in vrijwel alle industrietakken afvlakt. De chemische industrie is zelfs een aantal maanden weer meer aan het produceren. Het CBS stelde eerder dat de productie vooral een zetje in de goede richting krijgt door een toenemend vertrouwen onder Duitse industriële ondernemers, die veel producten uit Nederland invoeren.

Dat de MKB-ondernemers nog met zware tijden te maken hebben, blijkt in de monitor ook uit de teruglopende vraag naar nieuwe werknemers. Van de ondernemers zegt 16 procent binnenkort een uitbreiding van het personeelsbestand nodig te achten met in totaal 1100 werknemers. Een halfjaar geleden zei nog 22 procent van de bedrijven gezamenlijk 6300 nieuwe medewerkers aan te willen aantrekken.

De huidige slechte economische gang van zaken dwingt de ondernemers volgens MKB nog feller te concurreren. Om te overleven moeten de industriële bedrijven de kosten drukken, investeren en nieuwe producten ontwikkelen.

Het aantal bedrijven dat nieuwe producten op de markt brengt, is echter scherp aan het dalen. Dit jaar is 30 procent van plan met iets nieuws te komen, in 1999 was dit nog 60 procent. Volgens MKB is dit teleurstellend. De huidige concurrentiestrijd vereist volgens de ondernemersorganisatie „eenvoudigweg dat men innoveert.”

Volgens de ondernemersorganisatie is het wel positief te noemen dat bedrijven verwachten iets meer te investeren in machines en evenveel geld te blijven steken in zaken zoals gebouwen. De investeringsbereidheid zou kunnen duiden op een stabilisatie dan wel omslag van de negatieve trend.

Verder hopen ondernemers de kosten te kunnen drukken door mensen te vervangen door machines, productie over te hevelen naar lagelonenlanden en werk uit te besteden. Een kwart van de ondervraagden denkt werk te gaan uitbesteden.