Parlement Nepal perkt macht koning in

Het voorstel houdt onder meer in dat de strijdkrachten en het kabinet hun koninklijke titel kwijtraken en voortaan het Nepalese leger en de Nepalese regering zullen heten. Gyanendra draagt niet langer de titel opperbevelhebber van het leger. De commandant van het 90.000 man tellend leger zal in het vervolg worden benoemd door de regering. Verder mag een onderzoek worden ingesteld naar het inkomen van Gyanendra en zal het kabinet de macht krijgen een opvolger voor de koning te kiezen. „Wij gaan snoeien in de traditionele voorrechten van het koningshuis”, zei de Nepalese minister van Financiën. De vorst moet verder belasting gaan betalen en hij kan voor de rechter gedaagd worden.

Parlementsvoorzitter Nembang kondigde het document aan als „de Magna Carta van Nepal”, met een verwijzing naar het 13e-eeuwse document waarin de koning van Engeland destijds beloofde de wetten van het parlement te respecteren.

Koning Gyanendra ontsloeg in 2002 het parlement en trok vorig jaar alle macht naar zich toe nadat de regering er niet in was geslaagd een einde te maken aan de maoïstische opstand. Na heftige en langdurige volksprotesten was hij vorige maand gedwongen zijn absolute macht op te geven en het parlement en de regering in ere te herstellen.

Volgens premier Girija Prasad Koirala komt het beperken van de bevoegdheden van de vorst „overeen met de gevoelens van het volk.” Het 205 leden tellend interim-parlement stemde twee uur na de presentatie van de plannen in met het historische voorstel. Het leger weigerde commentaar te geven. Ook de linkse opstandelingen wilden niet reageren.

De rebellen vechten sinds 1996 en de strijd heeft al aan meer dan 13.000 mensen het leven gekost. Zij willen de monarchie omverwerpen. Op dit moment is er een bestand van kracht. De opstandelingen hebben ingestemd met overleg met de regering over een nieuwe grondwet en de toekomst van de monarchie. Wanneer het overleg begint, is niet bekend.

Veel Nepalezen staan ronduit wantrouwig tegenover de zevenpartijenalliantie (SPA), die sinds drie weken aan de macht is. Die partijen stonden aan het hoofd van de algemene staking van april, die escaleerde in dagelijkse straatprotesten. Mensen van allerlei rangen en standen deden eraan mee. Hun verzet deed de koning uiteindelijk door de knieën gaan. Veel mensen verwijten de politieke partijen die vrijdag in de interim-regering zitten dat ze een historische kans gemist hebben toen Nepal in 1990 een „prille democratie” werd. Het politieke bedrijf werd gekenmerkt door interne discussies, corruptie en nepotisme. Heel wat omstreden politici uit die periode staan nu klaar om de volksmacht te verzilveren.

Alleen een nieuwe grondwet kan de knoop doorhakken: wordt Nepal een republiek of blijft het een monarchie, met een ingeperkte rol voor de koning? Het ziet ernaar uit dat de zeven partijen daarover nog van mening verschillen. Over de grondwetgevende vergadering die de zevenpartijencoalitie (SPA) beloofd had, is nog geen duidelijkheid. Dinsdag haalde een toppoliticus uit de zevenpartijencoalitie (SPA) zich nog de woede van de straat op de hals door te opperen dat de koning zijn rol als opperbevelhebber van het leger moest bewaren. Daarop sloegen bendes jongeren in Kathmandu aan het muiten. Ze vernielden voertuigen, staken een politiekantoor in brand en marcheerden scanderend door de straten tot diep in de nacht. Het is onduidelijk of het om aanhangers van de maoïstische rebellen ging. Die hebben een staakt-het-vuren van honderd dagen afgekondigd nadat Gyanendra drie weken geleden een stap terug zette als gevolg van het volksprotest. Vijf leden van de marionettenregering van de koning werden deze week gearresteerd omwille van het grove geweld dat de ordediensten gebruikten tegen de betogers. Andere politici uit de kring van de koning zijn ondergedoken of verschuilen zich onder de vleugels van het leger. Gyanendra en andere leden van de regering zijn op vrije voeten, maar houden zich op de vlakte.

Parlement Nepal perkt macht koning in

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?