Wet en Evangelie in Luthers Psalm 90
Titel: ”Maarten Luther: Een eeuwige toevlucht - Verklaring van Palm 90”, vertaald en ingeleid door C. Th. Boerke
Uitgeverij: Den Hertog, Houten, 2005
ISBN 9033119323
Pagina’s: 100
Prijs: € 10,50.
Luther noemde de psalmen een boekje in het Boek en je zou dus kunnen zeggen dat in dat boekje elke psalm ook weer een boekje is. Luther is zijn levenlang met de psalmen bezig geweest en wie zelf de psalmen kent, zal dat niets verbazen. Drs. C. Th. Boerke vertaalde Luthers uitleg van Psalm 90. Boerke, onder anderen medewerkster aan het Instituut voor Reformatieonderzoek in Apeldoorn, heeft zich al eerder verdienstelijk gemaakt met vertalingen van reformatorisch werk. Ook deze uitleg van Psalm 90 gebeurt in heldere taal en met een beknopte en duidelijke inleiding. Uitgeverij Den Hertog uit Houten zorgde ervoor dat het ook qua formaat en prijs een aantrekkelijk boekje is geworden.
Psalm 90 wordt in 1534 door Luther op college uitgelegd, dat wil zeggen aan de universiteit van Wittenberg. Immers, Luther is geen simpele monnik, maar als professor een wetenschappelijke monnik. Dat betekent voor de reformator niet dat hij hier een uitleg geeft waar zelfs een student nauwelijks iets van begrijpt. De ware wetenschapper immers weet zijn kennis toegankelijk te maken en dat is wat hier heel duidelijk gebeurt.
Tegelijk is deze hoogleraar geheel op de stof en op de student betrokken. Niet alleen meldt Luther af en toe iets van zijn eigen ervaringen, ook brengt hij de inhoud van de Psalmen bij het hart van hen aan wie geleerd wordt hoe zij zelf de Schrift moeten uitleggen. En zoals elke professor en predikant verplicht is, werkt Luther niet vanuit een vertaling maar vanuit de Hebreeuwse tekst, want in die taal heeft God zich geopenbaard en alleen zo komt de rijkdom van die openbaring vol tot uitdrukking.
Gevaar
Toch ontkomt ook een reformator niet aan het gevaar waaraan elke uitlegger blootstaat, namelijk inlegkunde. In de inleiding wijst Boerke er al op en in de tekst is te merken dat het ’Wet-Evangelieschema’ de uitleg enigszins bepaalt. De wet klaagt aan en confronteert met Gods toorn, het Evangelie bevrijdt en doet Gods genade ervaren.
Dat maakt die uitleg soms wat voorspelbaar en zorgt er ook voor dat de tekst niet altijd geheel tot zijn recht komt. Luther zullen we deze zaak niet te zeer aanrekenen, zeker waar hij zelf die strijd tussen Wet en Evangelie zo nadrukkelijk ervaren heeft, en evenzeer waar predikers vandaag gevaar lopen de toorn Gods of de genade Gods te eenzijdig te verkondigen.
Niet alleen voor hen biedt deze uitgave een heilzame correctie. Ieder kan zijn of haar voordeel doen met dit boekje, want het brengt ieder wel bij de dingen waar het in dit leven echt om gaat. Wat Luther wist, weten wij ook: een mens moet eens sterven, en wie de God van Psalm 90 kent, kan ook sterven. Luthers uitleg kan helpen die God beter te leren kennen.