De maatregelen brengen overlast met zich mee, naast de zorgen die er al zijn vanwege de uitbraak van varkenspest in de Duitse gemeente Borken, net over de grens bij Winterswijk. Met name de boeren die door de maatregelen worden getroffen, zullen zich afvragen wat de consequenties zijn voor hun bedrijf.Collega’s die verder uit de buurt zitten, voelen de spanning ongetwijfeld: Komt er een uitbraak in Nederland, of toch niet? Veerman noemt de situatie zorgelijk, en dat is al weken zo.

Hoewel de Europese Commissie eerder deze week liet weten tevreden te zijn over de Duitse aanpak van het varkenspestvirus, zetten onder meer de Nederlandse Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) hun vraagtekens. Het lijkt erop dat de Duitse autoriteiten het virus niet onder controle hebben. De vergelijking met een veenbrand is dan snel gemaakt: het vuur lijkt geblust, maar laait onverwacht elders weer op omdat de vlammen zich ondergronds verspreiden.

Nu bevinden zich in de Achterhoek en in Twente niet de grootste varkensconcentraties van Nederland. Maar zoals we gezien hebben bij het grillige en onvoorspelbare verloop van de uitbraken van het varkenspestvirus in 1997, ligt de provincie Noord-Brabant hemelsbreed niet eens zo heel ver uit de buurt van Winterswijk. Daarom zijn de maatregelen die de minister nu neemt alleszins verdedigbaar.

Met name gezien het drama in 1997 is de alertheid niet overdreven. Op 4 februari van dat jaar werd het eerste geval van klassieke varkenspest geconstateerd op een varkensbedrijf in Venhorst. Verschillende boeren handelden vervolgens onverantwoord door nog snel veel varkens te transporteren met het oog op een dreigend vervoersverbod.

De gevolgen zijn bekend: in september 1997 stond de teller met besmette bedrijven op meer dan 400. Al met al moesten ruim 9,6 miljoen varkens worden afgemaakt. De sector liep ook economisch gezien zware averij op.

De Nederlandse varkenshouderij heeft wel degelijk geleerd van haar fouten. Wie de moeite neemt een kijkje te gaan nemen op een modern bedrijf, ziet dat kosten noch moeiten zijn gespaard om de insleep van ziekten te voorkomen. Feit blijft echter dat grootschalige veehouderij, zeker in concentratiegebieden, altijd risicovol blijft.

De keus voor deze vorm van vleesproductie is overigens niet alleen een keus van de sector zelf; zolang de consument vraagt om een stukje vlees tegen de laagst mogelijk prijs, heeft de bio-industrie bestaansrecht. Dat wil niet zeggen dat de discussie over dit onderwerp niet blijvend moet worden gevoerd.

Nederland bleef -tot nog toe- gevrijwaard van het ook voor de mens gevaarlijke vogelgriepvirus. De ene ziektedreiging wordt echter afgewisseld door de andere, zo leert de varkenspestuitbraak in Duitsland. Naast het afkondigen van verantwoorde maatregelen, is vooral gebed nodig.