Ds. J. C. Schuurman, destijds predikant van de Singelkerk in Ridderkerk, raadt iedere collega aan op deze manier te werken. Dat wil zeggen: met elkaar afspreken welke psalmen in de dienst passen, zonder geforceerde keuzes.Predikanten die thuis zijn in de psalmen, vallen op. Kennis van de psalmen is voor een predikant een pré. Een dominee die ”het briefje” ruim op tijd gereed heeft, neemt de gezongen psalmen serieus. Het zou een vast patroon moeten zijn voor de predikant. Maar men is daar niet altijd van doordrongen. Waarom ziet de dominee een organist die om het psalmbriefje belt, soms als een lastpost? Wil hij de liturgie tot het laatste moment voor zichzelf houden? Wie het drukke pastorieleven kent, begrijpt die irritaties wel. Maar goed overleg kan veel verhelpen. Goed overleg bevordert een goede onderlinge verhouding, wat weer bevorderlijk is voor de preek en de eredienst. Een goede verzorging van het muzikale gedeelte van de eredienst heeft veel waarde.

Gesprek vooraf
Een kort gesprek met de predikant, voor de dienst, dient bij organisten hoog op de prioriteitenlijst te staan. Organisten die zo’n contactmoment niet nodig vinden, onderschatten hun taak. Naast de psalmenkeuze kan ook de tekst van de preek worden besproken. Op deze wijze kan een verrassende gedachtewisseling ontstaan en komen aanknopingspunten voor de voorspelen vanzelf naar voren. Predikanten geven informeel gedachten bloot, die stof tot nadenken geven. Soms een advies, soms een wens, zoals de mogelijkheid om een psalm tot op het laatste moment te veranderen. Van beide kanten is begrip nodig.

Onbekende lied
Veel predikanten beginnen de dienst met een bekende melodie die goed zingbaar is. Zo krijgt de gemeente de smaak te pakken. Voor het ”opstarten” van een gemeente is het zingen van bekende melodieën gewenst. ”Lage” psalmen als Psalm 2 of Psalm 51 zijn vanuit muzikaal oogpunt niet direct stimulerend. Maar het mag niet bij onbekende melodieën blijven. Ook de onbekende liederen dienen aan bod te komen. Het is bijvoorbeeld een goed idee, zoals in sommige gemeenten gebeurt, voorafgaand aan de dienst de onbekende liederen te oefenen. Bij onbekendere melodieën is het raadzaam meerdere coupletten te zingen, te beginnen met het eerste vers, want daarbij staat het notenschrift vermeld.

Kortom, de eredienst is niet zomaar wat. Woordverkondiging, offergave, zingen van liederen en de gebeden: alles hoort erbij. Laten alle onderdelen meewerken aan dat ene doel: de verheerlijking van Gods Naam!

De auteur is een van de organisten van de Singelkerk in Ridderkerk waar recent een project rond de psalmen in de eredienst werd uitgevoerd.