Wereldkundig
Twintig jaar Tsjernobyl krijgt in de buitenlandse pers uitgebreid aandacht. In de Belgische kranten zijn de commentaren met name gewijd aan de stille mars van afgelopen zondag.
De Morgen
De Vlaamse krant De Morgen schrijft dat de terechte terughoudendheid van politici bij de stille mars van zondag in Brussel geen vrijgeleide mag zijn om te blijven zwijgen.„De eerste politicus of krantencommentator die haarfijn komt uitleggen dat deze stille mars een teken van dit of dat is, de juiste remedie of analyse kent, of woorden zou bezigen als ’het is zonneklaar dat’, moet in therapie. Het enige wat zonneklaar lijkt, is dat we met zijn allen bescheiden het hoofd moeten buigen. (…)
Er was geen ander signaal mogelijk dan deze stille mars. Met zijn allen stil het hoofd buigen, en met zijn allen vragen dat dit niet meer zal gebeuren, en met zijn allen zwijgend beloven daar werk van te maken.
Niemand criminaliseren, culpabiliseren, op de twee schuldige individuen na. (…)
En toch weten dat, als we het niet samen doen, dit land en zijn hoofdstad niet leefbaar zijn. We durven zelfs niet over ’solidariteit’ te schrijven, want ook dat zou een vorm van recuperatie (gewin; red.) zijn.
De politici die mee opstapten, weten dat ook. Daarom was het goed dat de meesten niet spraken. En dat zij die toch een verklaring aflegden, dat met enige bescheidenheid deden, verstandiger dan hun collega’s die als eersten erop lost blaften. (…)
Maar hoe waardig de stille mars ook verliep, iedereen weet dat de stilte van die optocht geen vrijgeleide is om straks niets te doen, of te blijven zwijgen.
En gemakkelijk zal dat niet zijn. Had de moord op Joe Van Holsbeeck voorkomen kunnen worden indien ’we’ harder hadden gewerkt aan de multiculturele samenleving? Of aan de grootstedelijke problematiek? Of hadden we een antwoord moeten vinden op de consumptiemaatschappij? Op de ontwortelde gezinnen, of de ontspoorde jeugd? Of op het nihilisme of het egoïsme? Of misschien de armoede?”
Frankfurter Allgemeine
Onder de kop ”Europese malaise” besteedt de Frankfurter Allgemeine in een commentaar aandacht aan het gebrek aan leiding in Europa. „De politieke en maatschappelijke malaise van grote Europese landen maakt duidelijk hoe irreëel en narcistisch het spreken van een Europese tegenwicht tegenover Amerika was. Een paar jaar geleden, tijdens de Irakcrisis, beheerste deze gedachte voor een ogenblik de Europese discussie. Om een tegenwicht te vormen zijn geheel andere inspanningen nodig dan het afsteken van moralistische preken. Alsof Europa zo de toekomst kan ’winnen’.
Deze toekomst ’winnen’ de Europese landen als ze durven te veranderen. Moet Europa eerst tegen de muur lopen alvorens zich op iets beters te bezinnen? Dat hoeft niet. Het moet niet te hoge verwachtingen hebben van de integratiekracht van Brussel. Brussel bespaart de Europeanen niet de fase van de aanpassing. En bewaart overigens ook niet voor achteruitgang.” Financial Times
De schattingen over het aantal mensen dat wellicht zal sterven als gevolg van de kernramp in Tsjernobyl lopen sterk uiteen: van 93.000 volgens Greenpeace tot 1000 volgens een optimistische wetenschappelijke studie. Het debat over nucleaire energie zou gebaat zijn bij een duidelijk beeld van de gevolgen, schrijft het Engelse Financial Times.
„Terwijl milieubewegingen als Greenpeace de effecten van ’Tsjernobyl’ mogelijk overdrijven, hebben de nucleaire industrie en organisaties zoals het Internationaal Atoomagentschap de neiging om het te bagatelliseren. Voorstanders van een nucleair programma doen hun zaak geen goed wanneer zij Tsjernobyl bestempelen als een historische gebeurtenis zonder relevantie voor het hedendaagse debat - een incident veroorzaakt door een menselijke fout en een verouderde Sovjetreactor. Hoewel de technische details wellicht niet relevant zijn voor een 21e-eeuwse nucleaire renaissance, zijn de algemene principes over hoe te antwoorden op een grote radioactieve ontlading dat zeker wel. (…) Het is jammer dat een alomvattende internationale studie naar de effecten van Tsjernobyl op de gezondheid niet vlak na de ramp opgestart is. (…) Het is nog steeds de moeite waard een dergelijk project op te zetten, hoewel het onderzoek een stuk moeilijk zal zijn dan in Japan (na de atoomaanval op Hiroshima en Nagasaki, red.) omdat de overlevenden van Tsjernobyl veel verder uitgewaaierd zijn - en omdat het verkrijgen van geld hiervoor van onafhankelijke bronnen een enorme klus zal zijn. Maar de wetenschappelijke onzekerheid over het aantal langdurige zieken als gevolg van Tsjernobyl ondermijnt direct het publieke vertrouwen in nucleaire industrie. En dit is nu juist de tijd waarin een debat over de waarde ervan het meest nodig is.”
Neue Zürcher Zeitung
De Zwitserse kwaliteitskrant de Neue Zürcher Zeitung vraagt zich in een paginagroot artikel af of het Westen en het Kremlin weer de confrontatie met elkaar zoeken.
„De Tsjernobylramp met zijn verstrekkende gevolgen wordt als een wezenlijke factor voor het versnelde verval van het Sovjetimperium geïnterpreteerd. De ineenstorting markeerde het definitieve einde van de Koude Oorlog. (…) Maar is de relatie tussen Rusland en de westerse democratieën inderdaad zo fundamenteel veranderd als men vijftien jaar geleden verwachtte en hoopte? (…)
Tot de irritaties tussen Rusland en de westerse mogendheden behoort Moskous rol in het conflict om het Iraanse atoomprogramma. Het Kremlin weigert het regime in Teheran met het dreigen van sancties in de VN-Veiligheidsraad onder sterke druk te zetten. (…)
Poetin laat zich zo in met een riskant pokerspel. Er bestaat nauwelijks twijfel over het feit dat de atoommacht Rusland aan zijn zuidgrens niet is geïnteresseerd in een nucleair bewapend mullahregime met rijke olievoorraden en een agressieve islamitisch retoriek. Tegelijkertijd wil het Kremlin blijkbaar het Westen demonstratief tonen dat het bij dergelijke kwesties zijn eigen gang gaat.”