Letterlijk busladingen vol kwekers hebben gehoor gegeven aan de oproep van ondernemersorganisaties LTO Noord en Glaskracht Nederland om te komen protesteren tegen de almaar stijgende gasprijs. Twee aan twee nemen de glastuinders plaats in de krappe biedbankjes van de afmijnzaal in het veilinggebouw van FloraHolland in Bleiswijk. Ook enkele politici (woordvoerders van CDA, VVD en PvdA) geven acte de présence tijdens de manifestatie in het Zuid-Hollandse veilingdorp.Volgens de organiserende partijen doen de snel gestegen energielasten een aanslag op de inkomens van veel glastuinders. Vooral de voortdurend stijgende gasprijs is voorzitter Frans Hoogervorst van Glaskracht Nederland een doorn in het oog. „Vorig jaar steeg de prijs van gas met gemiddeld 30 procent en dit jaar zet die lijn zich voort. Energiekosten vormen inmiddels een kwart van het totale kostenplaatje van glastuinbouwbedrijven.”

Hoogervorst zet de toon van de avond door te wijzen op de „woekerwinsten” die voormalige nutsbedrijven en multinationals onder het toezien oog van de overheid maken op de „Hollandse bodemschat gas.”

Tegenover de recordwinsten van deze ondernemingen tekenen de fors geslonken gezinsinkomens van glastuinders in zijn ogen schril af. Volgens Hoogervorst daalt het gemiddelde ondernemersinkomen in de sector dit jaar vrijwel tot onder het nulpunt en is er zonder tegenmaatregelen van de overheid voor honderden tuinbouwondernemers straks geen toekomst meer.

Wim van Doorn is zo’n glastuinder bij wie het water tot aan de lippen staat. In zijn kas van ruim 15.000 vierkante meter in het Gelderse Heerde teelt hij al jarenlang met plezier komkommers. Maar Van Doorn maakt zich zorgen. „De kosten rijzen de pan uit. De gasprijs is in luttele jaren verdrievoudigd, maar mijn inkomsten niet. Omdat de prijzen van komkommers de laatste jaren praktisch gelijk zijn gebleven, kan ik mijn extra kosten onmogelijk doorberekenen.”

Rozenteler Ton Verheul uit het Limburgse Baarlo heeft soortgelijke ervaringen. „Drie jaar geleden kocht ik mijn bedrijf van 2 hectare. Ik had me goed laten voorlichten door energieadviseurs; volgens hen zou de gasprijs in het slechtste geval tot 15 cent per kuub kunnen stijgen. We zitten nu maar liefst rond de 30 cent. De grootste pessimist had me dat destijds niet durven voorspellen. Veel glastuinders kukelen zo over het randje.”

Volgens Hoogervorst lopen er in de doorgaans als hoogst innovatief te boek staande glastuinbouwsector weliswaar verschillende energiebesparingstrajecten (zoals kassen op aardwarmte, toepassingen van biobrandstoffen en duurzame warmtekrachtkoppeling), maar bieden die geen soelaas aan de tuinders in acute financiële nood.

Voor iemand uit het publiek is de oplossing duidelijk: „Als ik premier Balkenende op tweede paasdag in Born bij NedCar bezig zie voor 3000 werknemers, dan moet een beetje steun voor de ruim 150.000 mensen in onze sector zeker kunnen.”

Glaskracht Nederland heeft berekend dat in de komende drie jaar investeringen in energiebesparing ter grootte van 1 miljard euro bij een jaarlijkse steun van de overheid van 70 miljoen euro kunnen worden doorgevoerd. Volgens Hoogervorst heeft de regering daar alle ruimte voor. „Van onze extra energielasten vloeit circa 60 procent in de staatskas. In 2006 zal dat gaan om 200 miljoen euro.”

Veel meer dan dat het met een garantiefonds voor die drie keer 70 miljoen euro voor innovatieprojecten waarschijnlijk wel goed komt, willen de aanwezige politici echter niet beloven.

Voor de aanwezige glastuinders is toekomstige steun voor innovatie echter niet voldoende. Zij willen dat Den Haag snel financieel over de brug komt. Alleen een verlaging van de gasprijs of directe compensatie zou veel bedrijven kunnen redden, zegt voorzitter Aad van Dijk namens LTO Noord Glaskracht. „Er is al veel geïnnoveerd in de afgelopen jaren. Veel kwekers hebben nu net niet voldoende adem over om de laatste stappen te doen die noodzakelijk zijn om te overleven.”