Deze week ontstond veel ophef over de in november ingestelde 80 kilometerzones. Die zones zijn bedoeld om de luchtkwaliteit rond de grote steden te verbeteren. CDA, VVD en de LPF stellen dat de 80 kilometerzones extra files veroorzaken en dus afgeschaft moeten worden. Het is waar dat er meer files zijn gemeten, maar op andere plaatsen juist minder. Het is dus zaak veel preciezer te kijken en niet populistisch het kind met het badwater weg te gooien.De 80 kilometerzones zijn ingevoerd om de luchtkwaliteit te verbeteren en niet om files te bestrijden. De luchtvervuiling in Nederland is nog steeds zeer ernstig en de regering heeft -terecht- besloten tot snelheidsverlaging op een aantal stukken snelweg. Een auto die 80 kilometer per uur rijdt, vervuilt veel minder dan een die 100 of harder rijdt.

Niet onderbouwd
Toch ging de discussie deze week over files. Het opheffen van de 80 kilometerzones is geen oplossing voor het fileprobleem. Ook op plekken waar geen 80 kilometer geldt, namen de files met 20 procent toe. Dezelfde toename als in de 80 kilometergebieden - wanneer je de uitschieter bij de A12 bij Den Haag niet meerekent. De stelling van de Verkeersinformatiedienst (VID) -overigens een particulier bedrijf- dat de 80 kilometer de veroorzaker is van de files, wordt nergens onderbouwd. Het wordt zelfs in een aantal gevallen ondergraven door de feiten bij de A10 West bij Amsterdam en de A13 bij Overschie. Daar zijn de files namelijk afgenomen.

Daar waar de files wel langer zijn geworden, zijn er ook allerlei andere mogelijke oorzaken voor. Op de A12 bij Den Haag is er bijvoorbeeld een vluchtstrook die in de spits gebruikt mag worden, een zogenaamde spitsstrook. Gecombineerd met een korte uitvoegstrook van de afrit Voorburg vormt dit (volgens de VID) een barrière om de snelweg te verlaten, wat kan bijdragen tot filevorming. Kunnen we nu van de drie genoemde partijen ook voorstellen tegemoetzien om de spitsstroken af te schaffen?

Voorbarig
Om filevorming te verminderen pleit Natuur en Milieu er juist voor om de 80 kilometerzones uit te breiden. Geen kleine stukjes van de ringwegen om de grote steden, maar de ring als geheel inrichten als 80 kilometerzone. Het ligt voor de hand dat op die manier afremmen en optrekken minder nodig is, dat het verkeersbeeld rustiger wordt en de doorstroming verbetert. Minder files dus en een betere luchtkwaliteit in een veel groter gebied. Dat 80 kilometer per uur goed is voor de luchtkwaliteit, bleek uit onderzoek bij de A13 bij Overschie.

Nu overhaast de 80 kilometerzones afschaffen is voorbarig. Conclusies kunnen pas worden getrokken op basis van een verantwoorde en volledige wetenschappelijke evaluatie. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat is zo’n evaluatie nu aan het afronden en in mei worden de resultaten verwacht. Tot die tijd kunnen we de gegevens van de VID het best gebruiken waar ze voor bedoeld zijn: filebulletins op de radio.

De auteur is algemeen directeur van de Stichting Natuur en Milieu.