Uitermate boeiend is de tweestrijd die zich gaat ontwikkelen tussen de mogelijke lijsttrekkers Rutte en Verdonk. Ooit ergens een grotere tegenstelling gezien? Ze zijn lid van dezelfde partij, maar daarmee houden de overeenkomsten wel zo’n beetje op.Rutte (39) geldt als jong, als menselijk en communicatief, als links georiënteerd, als flexibel en samenbindend en als tamelijk allround.

Verdonk (50) is een dame van middelbare leeftijd die geldt als rechtlijnig en hoekig, als zakelijk gericht en polariserend, als een specialist op één bepaald terrein, te weten asielzaken en integratie.

En wie nog zou twijfelen over de stelling dat deze twee personen elkaars volmaakte tegenvoeter zijn, hoeft alleen maar te kijken naar de wijze waarop ze in hun eigen partij staan. Mark Rutte loopt al twintig jaar mee, was voorzitter van de JOVD, lid van het hoofdbestuur, Kamerlid en staatssecretaris. Rita Verdonk werd pas lid van de VVD kort voor zij in 2003 tot verbazing van velen tot minister werd benoemd.

Strikt genomen heeft Verdonk nog niet besloten zich kandidaat te stellen. Ze overweegt dat alleen. Maar wie in de politiek iets overweegt en dat feit ook publiek maakt, komt meestal tot een positief besluit. Waarmee de liberalen in juni dus werkelijk iets te kiezen hebben.

Waar doen ze verstandig aan? Verdonk biedt electoraal bezien zeker kansen. Wie zou geschikter zijn om te voorkomen dat rechtse kiezers in grote aantallen afbuigen richting Wilders, Nawijn of anderen?

Maar een keuze voor haar betekent tevens het nemen van een groot bedrijfsrisico. Heeft zij voldoende in haar mars om over alle onderwerpen mee te kunnen praten? Verdonk lijkt geen leider die samenbindt, maar een persoon die verdeeldheid wekt. Dat doet zij op haar eigen beleidsterrein, maar ook op aanpalende gebieden. Bijvoorbeeld door aan te geven dat zij „als liberaal natuurlijk niets heeft met artikel 23 van de Grondwet.”

Een keuze voor Rutte is voor de VVD veel veiliger. Aan hem valt de partij zich in elk geval geen buil. Het zullen vooral kiezers uit het politieke midden zijn die zich door hem voelen aangesproken. En dat politieke midden is in Nederland nog altijd een enorme visvijver.

Dat hij een wat links imago heeft, is daarvoor geen enkele belemmering. Rutte mag dan een sociale inslag hebben, hij blijft toch altijd een VVD’er. De anti-PvdA-campagne bij de gemeenteraadsverkiezingen kwam uit zijn koker.

En wat Verdonk mist, heeft hij in overvloed: het vermogen mensen samen te binden en bij elkaar te houden. Niet in de laatste plaats door systemen die goed functioneren en decennialang hun waarde hebben bewezen, zoals het bijzonder onderwijs, vanuit respect en innerlijke overtuiging overeind te houden.