De samenwerking tussen militairen en civiele actoren (zoals humanitaire organisaties en de lokale bevolking) verloopt tijdens vredesmissies tot nu toe grotendeels improviserend, pragmatisch en ad hoc. De hulp die militairen -naast hun militaire taak- in het missiegebied bij de wederopbouw bieden (het ruimen van mijnen, de bouw van scholen, het trainen van de lokale politie) blijkt vaak afhankelijk te zijn van persoonlijke inzichten van de bevelhebbers, en niet van standaardprocedures en planning.Daardoor hebben personele wisselingen tijdens de missie tot gevolg dat er steeds andere prioriteiten worden gesteld, andere budgetten worden gehanteerd en anders wordt omgegaan met de lokale bevolking. Deze aanpak leidt onder meer tot een inefficiënte inzet van de beperkte middelen en vertraagde steun aan hulpverlening.

Binnen militaire eenheden is vaak weinig ervaring en expertise aanwezig op het gebied van civiel-militaire samenwerking en er is een gebrek aan eenduidige militaire richtlijnen voor deze vorm van samenwerking.

In veel van de samenwerkingsvormen die zijn onderzocht, werd weinig aandacht besteed aan het betrekken van de lokale bevolking bij de projecten, met als gevolg een beperkte aansluiting op de lokale behoeften. Bovendien leidt het werken volgens westerse standaarden tot problemen bij de overdracht van constructies naar de lokale gemeenschap en bij het duurzame gebruik ervan. Samenwerkingsverbanden waarbij humanitaire organisaties betrokken zijn, leiden vaak tot een beter resultaat vanwege de expertise, de kennis van de lokale situatie en de langetermijnfocus die deze organisaties hebben.

Trainen
Om de samenwerking tussen militaire en civiele partijen beter te laten verlopen, pleit ik voor een betere training op dit punt van de uit te zenden militairen, die tevens duidelijke richtlijnen mee moeten krijgen over de uit te voeren werkzaamheden. Civiel-militaire samenwerking moet in de hele missie geïntegreerd worden, onder meer door het tijdig sluiten van overeenkomsten tussen militaire en civiele actoren. Vergroting van de betrokkenheid van de lokale bevolking en humanitaire organisaties tijdens het gehele proces is eveneens een belangrijke succesfactor voor een missie.

De auteur is donderdag aan de Universiteit Twente gepromoveerd op een onderzoek naar de samenwerking tussen militairen en burgerorganisaties tijdens vredesmissies en werkte vier weken mee met de militairen van het Nederlandse reconstructieteam in de Afghaanse provincie Baghlan.