Tot nu toe werd werkstress als een effect gezien van belastende arbeidsomstandigheden maar niet als aparte oorzaak voor gezondheidsklachten, zoals RSI. Onder werkstress wordt verstaan: een dusdanige herstelbehoefte na het werk dat er een verhoogd risico is op verzuim.Bedrijfsartsen zouden bij de behandeling van RSI-klachten aan werk gerelateerde stressbronnen in de werkorganisatie moeten opsporen en waar mogelijk aanpakken. Tot nu toe gebeurt dat niet of nauwelijks.

Oorzaken
Onderzoek bevestigt ook de samenhang van RSI met bekende risicofactoren zoals veel uren beeldschermwerk en werkplekinrichting en/of werkhouding. Het blijkt dat bij langdurig beeldschermwerk per dag de kans op RSI twee keer zo groot is. Hoe meer uren beeldschermwerk, hoe groter de kans op RSI.

Om RSI te voorkomen moeten bedrijfsartsen, A&O-deskundigen, HR-managers en lijnmanagement nauwer samenwerken. RSI moet op verschillende manieren worden aangepakt, waarbij het belangrijk is om én de oorzaken van werkstress (werkdruk, emotionele belasting etc.) én het aantal uren beeldschermwerk én de werkplek en werkhouding aan te pakken. Tot nu toe wordt gepoogd RSI-klachten te bestrijden door de werkplek anders in te richten en voorlichting te geven. Dat blijkt niet voldoende. Maatregelen op het terrein van werktaken, werkprocessen en werkdruk worden nauwelijks genomen.

Werkstress en werkdruk hebben invloed op het ontstaan van RSI. Nu zien we dit met het onderzoek bevestigd. Hopelijk beseffen werkgevers nu ook dat alleen het aanpassen van de werkplek en het geven van voorlichting niet voldoende is om RSI te voorkomen. De combinatie met het verlichten van werkstress én het beperken van het aantal uren beeldschermwerk is bij de banken van groot belang.

Samenhang
Werknemers in het bankwezen hebben relatief meer RSI-klachten dan gemiddeld: 29 procent, tegenover 25 procent voor de algemene beroepsbevolking. Ongeveer 8 procent van de bankwerknemers verzuimde in de drie maanden voorafgaand aan het onderzoek minimaal eenmaal van het werk in verband met RSI-klachten. Van de werknemers die RSI-klachten hebben, ervaart 48 procent veel werkstress.

In het wetenschappelijke onderzoek, dat gepubliceerd is in het Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde, is de samenhang tussen RSI-klachten en risicofactoren voor RSI onderzocht. De uitkomsten zijn gebaseerd op ervaringen van meer dan 5000 werknemers in de bankensector in 2002 en 2003. In het Arboconvenant Bankwezen is afgesproken dat er jaarlijks onderzoek gedaan wordt naar het vóórkomen van RSI-klachten, werkdruk en werkstress. Dit om ziekteverzuim en WAO-instroom te voorkómen.

De auteur is adviseur arbeidsomstandigheden FNV Bondgenoten.