Drie jaar na de aanval op het regiem van Saddam Hussein dringt de vraag zich op of de situatie in Irak er zoveel beter op is geworden. Was het besluit van Bush om de oorlog te beginnen wel terecht en verantwoord?Een ding is duidelijk. Door de Amerikaanse inval heeft de gevreesde dictator Saddam Hussein het veld moeten ruimen. Zijn wreedheid is in onze tijd bijna spreekwoordelijk geworden. Tegen de Koerden gebruikte hij gifgas, zijn schoonzoon liet hij koelbloedig vermoorden. Uit vrees vergiftigd te worden, liet hij zijn eten voorproeven door gevangenen die na het testen om het leven werden gebracht.

Bekend was dat Saddam toenadering zocht tot het terreurnetwerk al-Qaida, dat tot op de dag van vandaag een regelrechte bedreiging van de wereldvrede is. Dat deze man verdreven werd, is winst.

Daarmee is niet alles gezegd. Jarenlang speelde de baas van Bagdad een soort kat-en-muisspel als het ging om kernwapens. Inspecteurs van de VN probeerde hij een rad voor ogen te draaien en de resoluties van de volkerenorganisatie lapte hij aan zijn laars. Zo dreef hij de internationale gemeenschap tot het uiterste. Dat voor veel landen een keer de maat vol zou zijn, was duidelijk.

Punt is echter dat Amerika, mede vanwege de dreiging van het terrorisme, sneller wilden ingrijpen dan de meeste andere landen. Washington gebruikte daarbij als argument over bewijzen te beschikken dat Saddam kernwapens ontwikkelde. Daarvan is inmiddels niets overgebleven. Tot op heden zijn nergens in Irak sporen gevonden van de fabricage van kernbommen.

De vraag is nog nimmer opgelost of Amerika bewust de suggestie wekte bewijsmateriaal te hebben dat er kernwapens waren of dat het gaat om een foute taxatie. Feit is wel dat de regering van de VS door deze gang van zaken verweten wordt uit te zijn op hegemonie in de wereld.

De regering van president Bush doet in ieder geval niet haar best dit verwijt te ontkrachten. In de laatste State of de Union heeft hij de wereld een keus voorgehouden: Of het leiderschap van Amerika erkennen en daarmee kiezen voor orde en rust binnen de internationale gemeenschap, of dit afwijzen en kiezen voor chaos.

Na drie jaar Amerikaanse aanwezigheid in Irak is wel duidelijk dat van een vreedzame samenleving in dat land bepaald nog geen sprake is. De etnisch-godsdienstige tegenstellingen zijn groter dan ooit. Door de inval is de sjiitische meerderheid bevrijd van de onderdrukking door de soennitische minderheid, waartoe Saddam behoorde. Het zal lang duren voordat beide groepen een weg gevonden hebben om vreedzaam naast elkaar te leven.

Vrijwel na elke oorlog waarbij een bewind valt, is er enige tijd sprake van chaos. Alleen al die wetenschap had Amerika voorzichtig moeten maken te poneren dat er binnen een kort tijdsbestek orde op zaken in Irak gezet kon worden.

Daarbij komt dat in een land dat geen democratische traditie kent, het jaren duurt voordat een volk met de spelregels van die regeringsvorm weet om te gaan. Het is dan ook naïef van de VS geweest te veronderstellen dat met de verkiezing van een parlement Irak met één stap zou overgaan naar een Westerse staatsvorm.

Dat Saddam is verdreven is positief. Maar daarmee hebben de Iraki’s nog lang geen vrede. Naarmate de onzekere, onrustige situatie langer duurt, zal het krediet voor Amerika en zijn bondgenoten afnemen. Daarmee groeit de weerstand binnen de moslimwereld tegen het Westen. Dat is op termijn bepaald geen winst voor de wereldvrede.