Wie naar Wangerooge vliegt, moet er rekening mee houden dat hij een eilandje bezoekt. Dat betekent niet alleen een trip met een krap tienzitstoestelletje, maar mogelijk ook hinder van zeemeeuwen.Zo is het althans op deze doordeweekse avond. Nadat de piloot naar het begin van de startbaan bij het Noord-Duitse Harlesiel is getaxied, geeft hij vol gas om op te kunnen stijgen. Dan klinkt een klap. De piloot breekt meteen zijn startpoging af. Veren van een zeemeeuw dwarrelen in het rond. De linkermotor blijkt nog te functioneren. Vijf minuten later landen de passagiers veilig op Wangerooge.

Bussen staan niet klaar op de miniluchthaven. Ze zijn niet nodig. Op het op twee na kleinste Duitse Waddeneiland zijn de afstanden net leuk om te lopen. Alleen wie verder wil, bijvoorbeeld naar de ruige en bijna onbewoonde westkust, doet er goed aan een fiets te huren. Een auto zal niet lukken: die zijn sinds jaar en dag verboden, tot grote vreugde overigens van de meeste eilandbewoners en menige gast.

„Die maatregel trekt veel toeristen”, zegt Ursula Boog van het gemeentebestuur. „Je kunt je kinderen gewoon op straat laten spelen. De weinige auto’s die rondrijden zijn elektrowagentjes van enkele bedrijven. Maar zelfs daarvoor worden nauwelijks vergunningen verleend.”

Wat moet je ook met een auto op Wangerooge, vindt Boog. „Het eiland is 9 kilometer lang en 1,5 kilometer breed. Bovendien is in het dorp alles op loopafstand. En anders pak ik gewoon de fiets.”

Een fiets te pakken krijgen is overigens geen al te groot probleem; er worden er maar liefst meer dan duizend verhuurd. Met zo’n rijwiel is uitstekend te beoordelen of Wangerooge voldoet aan het romantische eilandbeeld van zilte zandplaten, schrale schorren, krijsende kokmeeuwen en eventueel een ruige rotspartij. Welnu: Wangerooge voldoet. De rotspartij ontbreekt, maar verder bieden de duinen een uitgelezen mogelijkheid om al trappend tot rust te komen. Voordeel is ook dat de meeste toeristen in het centraal gelegen dorp blijven of op de nabijgelegen stranden.

Pudding
Het meest markante gebouw op het eiland is zonder twijfel de Westturm. Het is een getrouwe kopie van de in 1597 gebouwde toren die diende als baken, eilandkerk en toevluchtsoord. Vanwege de aanhoudende zandhonger van de Waddeneilanden -ze ’lopen’ voortdurend naar het oosten door de overheersende westenwind- ligt die eerste toren inmiddels ergens in het wad ten noorden van Wangerooge.

Een nieuwe Westturm verrees in 1933, inclusief de faciliteiten voor een aanzienlijke jeugdherberg. In datzelfde jaar kwamen in Berlijn de fascisten aan de macht, wat gevolgen had voor de herberg. Hitler en z’n kameraden confisqueerden deze onmiddellijk om de Hitlerjugend onderdak te bieden. Voor 25 euro mag je een nachtje in een van de 168 bedden slapen.

De Führer had z’n oog overigens vaker op Wangerooge laten vallen. Het eiland gold als voorpost van de belangrijke noordelijke marinehavens Wilhelmshaven, relatief dichtbij. Om die reden werd op het noorden van het eiland een bunker gebouwd. Na de oorlog willen de geallieerden het verdedigingswerk opblazen. Maar bakker Heinrich Folkerts greep zijn kans en begon er café Pudding, zo genoemd om zijn koddige ronde vorm.

Twee weken voor het eind van de oorlog lieten de geallieerde bommenwerpers hun last op Wangerooge vallen. Tachtig procent van alle bebouwing werd verwoest. Ondanks de vroegtijdige evacuaties verloren veel eilanders het leven.

An der Diek
Na de oorlog keerden veel bewoners niet meer terug, maar bleven op het vasteland. Anderen namen hun plaatsen in, waardoor het charmante platte Noord-Duits dat zo veel op het Nederlands lijkt, op Wangerooge nog maar sporadisch is te horen. Op de meer westelijke eilanden beheersen de bewoners de aloude spraak vaak nog beter. Het dialect is in elk geval nog wel terug te vinden in de naamgeving van sommige straten en gebouwen, zoals restaurant An der Diek bij de haven in Harlesiel.

Dat plaatsje op het vasteland, waarvandaan de veerboot naar Wangerooge vertrekt, is te zien vanaf een van de hoogste gebouwen op het eiland: de Alter Leuchtturm. Wie het Duitse Waddeneiland bezoekt, moet zeker de gelegenheid te baat nemen om deze oude vuurtoren te beklimmen. De klim telt weliswaar 161 traptreden, maar de dappere bedwinger krijgt op ieder plateau een bordje te zien met het aantal treden dat hem nog rest. Zeer moedgevend. Bij helder weer krijg je bovenaan nog meer waar voor de euro entree. Niet alleen het Duitse vasteland is dan zichtbaar, maar ook buureiland Spiekeroog in het westen. Bij heel helder zicht is in het oosten zelfs het 42 kilometer verderop liggende Helgoland te zien.

Na dit panorama wacht de afdaling…

Meer informatie over Wangerooge en de vaartijden van de veerboot: 0049-4469 9488 0, www.wangerooge.de en www.westturm.de.