Leren van de vijand
Iran en Irak waren jarenlang aartsrivalen. Beide landen vochten in de jaren ’80 een felle oorlog uit, waarbij zij de inzet van gifgas en honderdduizenden kindsoldaten niet schuwden. Toch leren juist vijanden over het algemeen erg veel van elkaar. Vaak noodgedwongen, omdat ze nu eenmaal op elkaars tactieken moeten inspelen.
Teheran heeft wat dat betreft het nodige van de voormalige Iraakse dictator Hussein opgestoken. Saddam was een meester in het bespelen van de wereldgemeenschap. Ook zijn land werd ervan beschuldigd massavernietigingswapens te ontwikkelen. Gedwongen door de geallieerde overwinning in de eerste Golfoorlog, liet Bagdad wapeninspecteurs toe om zijn arsenaal te onderzoeken. Voortdurend kregen de VN-waakhonden echter beperkingen opgelegd, om uiteindelijk het bevel te krijgen Irak te verlaten. Zodra de internationale druk weer werd opgevoerd, liet Saddam de teugels enigszins vieren en wist hij steeds opnieuw de dans te ontspringen.Iran lijkt dat voorbeeld van zijn buurland met veel enthousiasme te volgen. Dit weekeinde bereikte Teheran een principeakkoord met Rusland om een deel van zijn uraniumverrijking naar Russisch grondgebied te verplaatsen. Zo wil het Iraanse regime de indruk wekken dat het zijn omstreden kernprogramma alleen voor vreedzame doeleinden gebruikt.
Het moment van de Iraans-Russische deal is op zijn minst opmerkelijk. Op 6 maart komt het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) in Wenen met een rapport over het Iraanse nucleaire programma. Dat document zal vermoedelijk aanleiding geven om de kwestie definitief aan de VN-Veiligheidraad over te dragen. De raad heeft de bevoegdheid Teheran sancties op te leggen.
Om de internationale gemoederen weer enigszins te sussen slaan Moskou en Teheran nu de handen ineen om het vermeende Iraanse nucleaire gevaar te bezweren. Dat Iran juist met Rusland in zee gaat, is uiteraard niet voor niets. Rusland, dat grote economische belangen in Iran heeft, voelde er al bitter weinig voor Teheran aan de VN-schandpaal te nagelen. Door deze laatste manoeuvre zal die bereidheid alleen maar kleiner zijn geworden - en dat weet Iran maar al te goed.
Niet alleen de timing maar ook de inhoud van het principeakkoord is dubieus. Of liever: het gebrek aan inhoud. Teheran heeft al benadrukt dat er vervolggesprekken nodig zijn om de details uit te werken. De overeenkomst moet verder deel gaan uitmaken van een allesomvattend akkoord - en daar passen vanzelfsprekend geen VN-sancties in. Bovendien heeft Iran zich nadrukkelijk het recht voorbehouden ook op eigen grondgebied uranium te verrijken. Gelet op de recente uitlatingen van de radicale Iraanse president Ahmedinejad, onder andere over de vernietiging van de staat Israël, hoeft de wereld zich weinig illusies te maken over de ware bedoelingen van Iran.
Vijanden kunnen veel van elkaar leren. Iran zou er goed aan doen ook de laatste les van Saddam ter harte te nemen. Ondanks zijn bedrevenheid in het manipuleren van de internationale gemeenschap, eindigde zijn presidentschap in een vunzig ondergronds hol. En staat hij nu voor het oog van de hele wereld terecht voor zijn misdaden.