Boerenpartij floreert in Heerde
WAPENVELD (ANP) - Zeven zetels behaalde de Boerenpartij in haar hoogtijdagen in de Tweede Kamer. De partij van ”Boer Koekoek” verdween in 1981 na interne ruzies van het politieke toneel. Ook de lokale afdelingen verdwenen. Slechts in Heerde bleef de partij overeind.
In de Gelderse gemeente bloeit de Boerenpartij in de aanloop naar de raadsverkiezingen als nooit tevoren. Ze zit er zelfs in het college van B en W.Lijsttrekker H. van Duren noemt zich een directe nazaat van Boer Koekoek. Hij herinnert zich nog goed hoe de mars van Boer Koekoek naar het Haagse pluche in maart 1963 begon. Toen weigerden boeren in het Drentse Hollandscheveld hun verplichte bijdrage aan het Landbouwschap te betalen. Die weigering leidde tot rellen waarbij in de winterkou de boeren met traangasbommen uit elkaar werden gedreven. Hollandscheveld was de vroegere woonplaats van Boer Koekoek, die met zijn partij in datzelfde jaar uit het niets bij de Kamerverkiezingen drie zetels haalde.
De partij had haar hoogtijdagen in 1967, toen ze tijdens de landelijke verkiezingen zeven zetels haalde. Daarna brokkelde de kring rond Koekoek af door interne ruzies en scheuringen in de partij. In 1981 verdween de partij uit de landelijke politiek, Koekoek overleed zes jaar later.
De interne ruzies raakten ook de lokale afdelingen, maar Van Duren besloot als enige de naam van de partij en haar gedachtegoed te handhaven. „Ik ben de laatste der Mohikanen.” De ruzies sloegen niet over op zijn afdeling. Pas dit jaar stapte voor het eerst een raadslid uit de partij.
Volgens Boerenpartijwethouder W. de Weerdt wordt het bestaan van de partij met het aloude beginselprogram van Koekoek in de gemeente Heerde nog altijd zeer gewaardeerd. „De Boerenpartij is verweven met de burgers hier, is als het ware met ze mee gegroeid.”
Elders stopte de ene lokale Boerenpartij na de andere. E. van Schooten kwam als 26-jarige in 1966 in de gemeenteraad van Holten namens de Boerenpartij. „Ik kan me nog herinneren dat de burgemeester zich afvroeg wat voor heibel ze met mij in de raad haalden. De partij had toch een naam.”
Na de ruzies in de landelijke fractie keerde Van Schooten in 1972 de partij de rug toe. „Ik wilde er niets meer mee te maken hebben. Samen met andere politici ben ik toen in Gemeentebelangen gestapt.” Om hem heen zag hij anderen hetzelfde doen, zoals in Rijssen, Hellendoorn en Markelo. Spijt van die stap heeft hij niet. „Ik was klaar met die partij. Toen ik voor de Boerenpartij begon, was ik een broekie, maar ik ben uiteindelijk als nestor uit de politiek gestapt.”
Een nestor is Van Duren inmiddels ook. Zijn huis in het landelijke Wapenveld wordt nog altijd veel bezocht door boeren en burgers die (politieke) raad willen. „Als boer ben je veel thuis. Als bij mij de klompen voor de deur staan, is het spreekuur geopend.” Zijn ervaring werd tijdens de verkiezingen in 2002 beloond met vier zetels waarna de partij, de op een na grootste in Heerde, in het college kwam. Niet alleen boeren stemden op de partij. „We zijn er voor boeren en burgers”, zegt raadslid G. Smit-Rorije.
Tot genoegen van de lokale bevolking voert de partij nu actie tegen de komst van een hoogwatergeul langs de IJssel. Die inzet leidde vorig jaar mede tot de blokkade van het kantoor van het waterschap in Apeldoorn met tientallen tractoren.
Hoe groot de partij in Heerde ook kan worden, een landelijke Boerenpartij komt er nooit meer, denkt Van Duren. „Ten tijde van Koekoek werkten er 400.000 mensen in de landbouw, nu nog slechts een vierde daarvan. De macht van toen is niet meer.”