Veel mensen in onze samenleving hebben het goed en hoeven niet te klagen. Een groeiende groep mensen mist echter de boot op het gebied van inkomen, onderwijs, onderdak en sociale geborgenheid. Veel problemen zijn te herleiden tot het uiteenvallen van verbanden die vroeger vanzelfsprekend waren.Het sociale vangnet van de kerk is verminderd en steeds meer mensen hebben een beperkte omgeving waarop ze terug kunnen vallen. Ook neemt de persoonlijke bagage, die veelal wordt opgedaan binnen de context van het gezin, af. Er is steeds minder sprake van een evenwichtig en geordend gezinsleven, waarin jongeren bijvoorbeeld leren hoe ze met geld moeten omgaan.

Junks
In het overheidsbeleid ten aanzien van kwetsbare groepen worden soms verkeerde vooronderstellingen gebruikt. Allereerst wordt te veel uitgegaan van de mondige, calculerende burger. Veel geld uit de bijzondere bijstand blijft bij de gemeenten liggen omdat ze er niet in slagen de doelgroep voldoende te bereiken. Beleidsmakers moeten zich realiseren dat veel kwetsbaren niet in staat zijn aan een basale vereiste te voldoen: een gemeentelijk formulier invullen of een vraag logisch beantwoorden. Veel kwetsbaren zijn niet in staat zelf uit te zoeken van welke regelingen ze gebruik kunnen maken.

Aan de andere kant is de kwetsbare medemens jarenlang te veel benaderd als ’slachtoffer’ van nare omstandigheden, waarbij de eigen verantwoordelijkheid ondergesneeuwd raakte. Het overheidsbeleid ten opzichte van kwetsbare groepen moet daarom gericht zijn op reïntegratie in de maatschappij en op het beter zelfstandig functioneren in de samenleving. Te lang zijn kwetsbare mensen behandeld als kansloze probleemgevallen, waardoor het overheidsgeld in een bodemloze put verdween.

Ten slotte blijven de politieke ’oplossingen’ vaak te veel steken in symptoombestrijding. Overlast van jongeren moet niet bestreden worden met allerlei nieuwe welzijnsinstellingen, maar begint bij de basis: een goed gezinsbeleid. De overlast op de Wallen in Amsterdam is afgenomen, maar dat betekent nog niet dat het leed achter de ramen is verminderd. Junks die uit het Centraal Station van Rotterdam verwijderd werden, zwerven nu door heel de stad.

Onderdak
De SGP-jongeren pleiten in de benadering van kwetsbaren voor een balans tussen rechtvaardigheid en barmhartigheid. De overheid mag kwetsbaren aanspreken op hun eigen verantwoordelijkheid, maar is tegelijkertijd een schild voor de zwakken. Christelijke politiek heeft het welzijn van de hele samenleving tot doel, maar verliest niet het belang van ieder individu uit het oog. Kansarmen moeten worden gestimuleerd hun kansen te benutten, zodat ze de aansluiting met de maatschappij weer kunnen vinden. Kanslozen moet in ieder geval een menswaardig bestaan worden gegeven, zoals huisvesting, minimuminkomen en voorziening in de eerste levensbehoeften.

In een manifest dat vandaag op de SGP-jongerendag wordt gepresenteerd, roepen we de gemeenten ertoe op zich maximaal in te spannen om daklozen en verslaafden door middel van (eenvoudig) werk ritme en verantwoordelijkheidsbesef bij te brengen. Dit kan onder meer worden gestimuleerd door als beloning voedsel, onderdak en hulp aan te bieden.

De balans tussen rechtvaardigheid en barmhartigheid komt ook tot uiting in het voorstel om slachtoffers van vrouwenhandel een sterkere positie te geven in het rechtssysteem. Zij zijn vaak dermate getraumatiseerd dat ze niet in staat zijn een goed verhaal neer te zetten. En dat wordt nu juist van hen gevraagd. Ze halen vaak dingen door elkaar en hebben niet meer het vermogen om alle gebeurtenissen goed op een rij te zetten. In het rechtssysteem moet meer aandacht komen voor deze specifieke problematiek.

Schrijnend
Voor vrijkomende gevangenen is het vaak erg moeilijk om weer een volwaardige plaats in de samenleving in te nemen. De SGP-jongeren stellen daarom voor om aan elke vrijkomende gevangene een buddy te koppelen. Deze vrijwilliger helpt bij de reïntegratie in de samenleving, zodat de kans minder groot is dat de gevangene opnieuw in het criminele circuit belandt. Het contact met een buddy moet door de rechter kunnen worden verplicht.

Zorg voor kwetsbare groepen kan het beste verricht worden door kerkelijke en maatschappelijke organisaties. De SGP-jongeren vinden dat de overheid deze instellingen maximaal moet faciliteren en waar mogelijk inschakelen. Dat gemeenten een steeds grotere rol gaan spelen in de zorg voor kwetsbaren is positief, want zij staan het dichtst bij de burger.

De opkomst van de voedselbanken laat echter ook de kracht van het particuliere initiatief zien. Hoewel het schrijnend is dat voedselbanken in ons welvarende land als paddenstoelen uit de grond schieten, moeten gemeenten dit initiatief maximaal ondersteunen door bijvoorbeeld te zorgen voor voldoende opslagruimte. Met een goede samenwerking tussen overheid, kerken en maatschappelijke organisaties kan veel worden bereikt. Onze kwetsbare medemens is er bij gebaat.

Het hele manifest is te lezen op www.kiezenvoorkwetsbaar.nl.

De auteurs zijn respectievelijk sectielid politiek en jeugdwerkadviseur binnen de SGP-jongerenorganisatie.