Het alcoholgebruik is meer dan een probleem van en voor de jeugd. Alcoholgebruik is maatschappelijk geaccepteerd en het gevolg is dat de jongeren steeds meer alcohol drinken. Er heerst rondom drinken, evenals rondom blowen, een gedoogbeleid. Jongeren op het platteland kunnen in alle rust in jongerenketen (oude caravans, schuren of zolders waar jongeren samenkomen) alcohol drinken, zonder dat de omgeving er iets van zegt.Voorlopige conclusies van ons afstudeerproject zijn dat het drinkgedrag in de jongerenketen vooral een afspiegeling is van de maatschappelijke acceptatie van alcohol. Na onderzoek bij keten, jeugdwerkers en kerkelijk werkers in een aantal gemeenten blijkt dat het alcoholgebruik in de jongerenketen niet een probleem is waarbij we met de vinger moeten wijzen naar jongeren, maar dat heel de maatschappij in moet grijpen.

Daarnaast is de negatieve beeldvorming vanuit de media over de jongerenketen misplaatst. Dit blijkt ook uit de interviews die zijn gehouden met jeugdwelzijnswerkers. Het sociale en emotionele aspect van de keten wordt hierbij sterk onderschat.

Statussymbool
De reclame op televisie weerspiegelt de maatschappelijke acceptatie van alcoholgebruik in Nederland. Een typerend voorbeeld is de reclame van BOB (Bewust Onbeschonken Bestuurder). Deze reclame schetst een situatie waarin één persoon de BOB is en de rest onbeperkt alcohol kan drinken. STAP (Stichting Alcoholpreventie) informeert ons dat de helft van de alcoholcommercials worden uitgezonden tussen 19.00 en 21.00 uur. Juist dan kijken veel jongeren televisie en dit stimuleert het drinken van alcohol.

Ouders laten hun kinderen al vaak op een leeftijd van dertien, veertien jaar alcohol drinken. „Beter thuis of in de keet dan in de kroeg of discotheek” en „experimenteren hoort bij de leeftijd”, zijn veelgebruikte argumenten om jongeren al vroeg met alcohol in contact te brengen.

Volgens onderzoeken van STAP zijn Nederlandse jongeren de grootste drinkers in Europa; de helft van de leerlingen onder de 16 jaar drinkt alcohol op schoolfeesten.

Wat de ouders meestal niet weten is dat een jongere die onder de zestien jaar regelmatig alcohol drinkt, een verhoogde kans heeft op alcoholverslaving op latere leeftijd. Daarnaast is overmatig alcoholgebruik bij jongeren schadelijk voor de hersenontwikkeling (NIGZ). Antialcoholcampagnes zoals ”Drank maakt meer kapot dan je lief is” en de recente campagne ”De kater komt later” hebben niet het gewenste effect gehad. De campagnes zijn vooral gericht op de gevolgen op korte termijn. Maar die gevolgen, zoals een kater en overgeven, zijn ook maatschappelijk geaccepteerd en vormen zelf een deel van het statussymbool.

Cultuuromslag
Alleen de leeftijdsgrens voor alcoholgebruik of de kosten van alcoholische dranken te verhogen is niet de oplossing. De problematiek van het overmatig alcoholgebruik van jongeren is hier te complex voor. Er moet een meersporenbeleid komen. Uiteindelijk moet het overmatige alcoholgebruik niet meer maatschappelijk geaccepteerd worden. De ouders moeten het goede voorbeeld geven en in gesprek gaan met jongeren.

De scholen moeten voorlichting geven aan jongeren, de overheid en de gemeenten moet initiatief nemen bij voorlichtingen en grenzen aangeven. De kerk moet ook in dialoog gaan met de jongeren, omdat in veel kerken alcohol ook maatschappelijk geaccepteerd is.

De communicatie moet op gelijkwaardig niveau gebaseerd zijn, op deze manier zijn er prima afspraken te maken. Er moet geconcentreerd worden op gevolgen op langere termijn. Uiteindelijk moet er een cultuuromslag komen waarbij jongeren en volwassenen op hun verantwoordelijkheid worden gewezen, anders zal er niets veranderen.

De auteurs zijn 4e-jaars sph-student aan de Gereformeerde Hogeschool in Zwolle. Zij nemen deel aan een afstudeerproject over jongerenketen.