”Een veilige plek”
Auteur: Kees Opmeer
Uitgeverij: De Fontein, Baarn, 2002
ISBN 90 261 1788 4
Pagina’s: 141
Prijs: € 12,48; Titel: ”Een schuilplaats voor Lissa”
Auteur: Beverly Lewis; vert. Josée Westrik
Uitgeverij: Callenbach, Kampen, 2002
Pagina’s: 116
Prijs: € 8,95

Titel: ”De blauwgeruite rugzak”
Auteur: Beverly Lewis; vert. Josée Westrik
Uitgeverij: Callenbach, Kampen, 2002
ISBN 90 266 1108 0
Pagina’s: 110
Prijs: € 8,95.

Wat moet je doen als je erachter komt dat een kind door vader of moeder wordt mishandeld? Naar de politie stappen, of naar de dokter, of de klachtenlijn bellen? Maar als je zelf nog een kind bent? Zullen ze je dan wel geloven? Nee, zo ondervindt Sunny, hoofdpersoon in ”Een veilige plek” van Kees Opmeer.

Sunny heeft het sterke vermoeden dat haar neefje Jop, die bij haar in de straat woont, door zijn moeder, tante Fie, wordt geslagen en mishandeld. Maar Jop weigert erover te praten. Dan probeert ze haar eigen vader en moeder in te lichten, maar die laten haar niet eens uitspreken!

„De woorden van vader en moeder vlogen opeens als kogels op haar af. „…hou dan op met die valse beschuldiging…” „zoiets zou je tante nooit doen…” „…je weet toch hoe wild die Jop is…” „…ik wil die flauwekul nooit meer horen, begrijp je…””

Er zijn trouwens nog meer dingen die Sunny verontrusten. Dat haar zus verkering krijgt met die slome Adriaan met z’n paardenstaartje. En ook dat geparkeerde auto’s in de straat bekrast worden, behalve die van hen.

Sunny zoekt verbanden tussen die drie dingen. Die blijken inderdaad te bestaan, zij het op een andere manier dan ze aanvankelijk denkt. Daar komt ze achter, als ze met Jop wegvlucht om een „veilige plek” voor hem te zoeken. Ze probeert dat eerst bij haar grootouders, maar die geloven haar ook al niet en proberen de beide kinderen weer netjes thuis te bezorgen. Ze vluchten opnieuw, maar wat moeten ze doen? Verdrietig noteert Sunny in het dagboekachtige verhaal dat ze tussendoor probeert te schrijven: „Raar toch, hoe anders mensen zijn dan je eerst had gedacht. Sommigen van wie je het juist niet had verwacht, laten je in de steek. En iemand anders blijkt opeens je beste vriend te zijn. Het zit ingewikkeld in elkaar.”

Als beste vriend ontpopt zich de verfoeide Adriaan met z’n paardenstaartje. Hij en z’n moeder nemen het tweetal in bescherming en brengen de waarheid aan het licht.

Een indringend, sober verteld verhaal, vol spanning; ook al snap je van het begin af aan wel dat Sunny uiteindelijk het gelijk aan haar kant zal krijgen. „„Niemand geloofde mij”, zei Sunny verlegen. De dokter keek haar aan. „Niemand wilde je geloven, bedoel je.””

Amish
Hetzelfde thema -mishandeling door een ouder en het zoeken naar een veilige plek- vinden we terug in ”Een schuilplaats voor Lissa” van Beverly Lewis. Het verhaal speelt zich af „achter de zomerheuvels” in Pennsylvania (VS). Merry Hanson is met haar broer alleen thuis, omdat haar ouders een paar weken op zendingsreis zijn. „Ze hebben koffers vol Bijbels meegenomen naar China en daar zijn ze heel opgetogen over.” En juist dan komt een huilende vriendin Lissa haar vertellen dat ze door haar vader, een politieman nog wel, regelmatig wordt afgeranseld. Merry’s ouders zullen straks best wel een oplossing voor Lissa’s probleem kunnen bedenken, maar in die tussentijd moet het meisje dan wel een veilige schuilplaats hebben.

Eerst verbergt Merry haar vriendin op haar eigen kamer, maar ze is voortdurend bang dat haar broer of -erger nog- haar al te nieuwsgierige buurvrouw erachter zal komen. En dat verontrust haar temeer, omdat Lissa’s vader geen genoegen neemt met de verdwijning van zijn dochter en zijn collega’s inschakelt om haar op te sporen.

Merry bidt veel om een oplossing te vinden, ook waar Lissa bij is. Die zegt: „„Jij kent God echt, Merry. Ik bedoel… zoals je met Hem praat.” „Zo kun je Hem ook leren kennen”, zei ik. „Hij staat altijd voor je klaar. Hij wil voor je zorgen. En je kunt altijd op Hem rekenen.””

Dan krijgt Merry een verrassende inval. Zij is bevriend met het Amish-meisje Rachel Zook. Als Lissa nu eens bij haar ondergebracht kon worden. Daar zou de politie haar vast niet zoeken. De Amish vormen immers een aparte bevolkingsgroep, strenggelovig, zeer eenvoudig levend, en zo veel mogelijk nauwe contacten vermijdend met „Englischen”, waartoe zij bijvoorbeeld ook Merry en Melissa rekenen. De familie van Rachel werkt mee, zonder lastige vragen te stellen. Lissa moet zich overigens wel als een Amish kleden om niet op te vallen. Alles tezamen: Merry’s geloof, het voorbeeld van de Amish, en haar eigen verdriet brengen Lissa ertoe anders over God te denken. „Gij hebt mijne omzwervingen geteld; leg mijne tranen in uwe flesch: zijn ze niet in uw register?” zegt ze de psalmist na.

Autistisch
In dezelfde Callenbach-serie ”Geheimen achter de zomerheuvels” verscheen ook ”De blauwgeruite rugzak”. Merry Hanson is opnieuw de hoofdpersoon, en opnieuw krijgen we te maken met haar contacten met de Amish. Lissa vervult in dit verhaal een bijrol. De hoofdrol naast Merry is weggelegd voor Elton Keel, een autistisch jongetje, dat niet kan praten en daarom (!) het mikpunt is van de treiterijen van zijn medeleerlingen. Minachtend wordt hij de imbeciel genoemd, en ook de leraren hebben weinig met hem op. Het zijn toestanden zoals wij ons in onze Nederlandse onderwijswereld nauwelijks kunnen voorstellen. Zo wordt de arme jongen drie dagen van school gestuurd omdat hij een brandje in een prullenbak veroorzaakt zou hebben. Over Elton en brand gaat het trouwens ook in de rest van het verhaal.

Merry ontfermt zich over Elton. Het blijkt dat hij prachtig kan tekenen, net zo mooi als Merry kan fotograferen. Ze neemt hem mee naar de bijbelschool, leent hem haar polaroidcamera zodat hij eerst kan fotograferen wat hij wil tekenen, en er ontstaat een verhouding van wederzijdse sympathie tussen de twee.

Heldendaad
Dan wordt, als vervolg op een serie aanslagen op de boerderij van Rachels ouders, een schuur in brand gestoken. Merry waagt haar leven om een klein wit poesje uit de vlammen te redden. Zij op haar beurt wordt gered door Elton. Waarop deze prompt beschuldigd wordt van de brandstichting en gearresteerd. Merry gelooft niets van die belachelijke beschuldiging. „Elton had een heldendaad verricht, en had daar maar één reden voor gehad. Vriendschap. Een machtig woord voor een jongen die dat woord niet uit kon spreken. En zeker voor een jongen die nog nooit vriendschap ervaren had. Tot nu… Elton was onschuldig. Voor 110 procent. Punt. En ik zou zijn naam zuiveren!”

En dat gebeurt ook. Op een onverwachte manier. Eigenlijk dankzij Elton zelf én dankzij Merry’s camera.

”Geheimen achter de zomerheuvels” blijkt een serie van goed geschreven, ouderwets positief christelijke jeugdboeken, waarin het geloof en God zeer serieus worden genomen. Maar soms wel een beetje erg Amerikaans.