Alleen bij handelsbedrijven denkt bijna de helft dat de lonen in de sector onder invloed van de internationale concurrentie dalen, zo blijkt uit een dinsdag gepresenteerd onderzoek van Ernst & Young. In opdracht van dit bedrijf ondervroeg marktonderzoeker Interview-NSS 600 managers in het mkb. Het onderzoek zal dit jaar driemaal worden herhaald.Op de vraag of de lonen in het eigen bedrijf dalen door van de invloed van de salarissen in Oost-Europa en Azië antwoordt slechts 9 procent bevestigend. Veel eerder verwachten ze een verplaatsing van activiteiten naar deze landen. Wel denkt ruim 40 procent van de ondervraagden dat deze, relatief geringe, trek naar de lagelonenlanden een permanent karakter zal hebben.

Volgens M. van Rij, partner bij Ernst & Young, is van de „enorme angst die er heerst voor de activiteiten in Oost-Europa en China, bij de ondernemers niet zo veel terug te vinden. Die zijn realistisch en weten dat de economie nu eenmaal verandert. Vroeger waren we een landbouwland, nu hebben we een dienstverlenende economie. Als China groeit hoeft dat voor Nederland niet slecht te zijn. Rotterdam zal meegroeien.”

Over het verplaatsen van activiteiten naar het Verre Oosten zit Van Rij evenmin in. „Het gaat met name om de maakindustrie. Bekend is het voorbeeld van het bedrijf dat stropdassenproductie eerst verplaatste naar Italië en vervolgens naar China. De verkoop en het aanbrengen van de finishing touch bevinden zich nog steeds in Nederland.”

Hoewel de meeste managers enigszins somber naar de stand van de economie kijken, gloort er hoop. „Het Nederlands bedrijfsleven blikt met enig optimisme naar de toekomst”, zegt Van Rij. „Alleen is niemand blij met de groei die de ondervraagden voor de economie voorspellen. Slechts een op de twintig verwacht een groei van 2 procent of meer, terwijl ruim een derde een marginale groei voorziet. Daarbij verwachten de meeste bedrijven dat de productiviteit stijgt (45 procent) of ten minste gelijk blijft (35 procent). Het vinden en aantrekken van goed personeel blijft daarbij een punt van zorg. Slechts een op de vier managers zegt dat personeelswerving geen moeite kost.”

Van Rij noemt het sombere beeld van de ondernemers, dat in schril contrast staat met het vertrouwen dat zij hebben in de eigen bedrijfsresultaten, vergelijkbaar met het beeld dat naar voren komt uit onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau. „Individuen blijken gelukkig te zijn, terwijl ze somberheid tonen over het land. Er is weinig vertrouwen in het collectief. ”

Bijna drie vierde van de ondervraagden heeft aangegeven te denken dat de winstgevendheid stijgt of minimaal gelijk blijft. Slechts 19 procent denkt dat het aantal medewerkers binnen de onderneming daalt. Een derde neemt meer mensen aan en 39 procent denkt dat het aantal arbeidskrachten tenminste gelijk blijft. Vooral handelsbedrijven zijn optimistisch.