Oostenrijkers en Duitsers staat niets in de weg in Kroatië een huis te kopen. Italianen daarentegen mogen geen woningen en ander onroerend goed op hun naam schrijven. Deze vermeende discriminatie heeft de verhoudingen tussen Italië en Kroatië op scherp gezet. „De onderhandelingen voor toetreding van Kroatië tot de Europese Unie kunnen beïnvloed worden door regels betreffende de vrije toegang tot de huizenmarkt”, zei Gianfranco Fini, de minister van Buitenlandse Zaken van Italië eerder deze week.De boodschap is duidelijk. Als Kroatië niet inbindt, zal Italië obstructie plegen in Brussel. De onderhandelingen tot toetreding van Kroatië begonnen 3 oktober en moeten leiden tot Kroatisch lidmaatschap van de Europese Unie in 2008.

De uitsluiting van Italianen op de Kroatische markt heeft te maken met onteigend Italiaans onroerend goed in voormalig Joegoslavië. Twistappel betreft het schiereiland Istrië, dat voor de Tweede Wereldoorlog toebehoorde aan Italië. Na de oorlog viel Istrië voor een groot deel toe aan Joegoslavië. Het verlies van Istrië ging gepaard met een volksverhuizing van Italianen uit dat gebied. Ruim 350.000 Italianen werden door Tito gedwongen de wijk te nemen en hun huizen achter te laten. Bij het akkoord van Rome in 1983 ging Joegoslavië akkoord een schadevergoeding te betalen van 110 miljoen dollar.

Na het uiteenvallen van Joegoslavië werd Istrië verdeeld onder Kroatië en Slovenië. Het laatste land betaalde haar deel (56 miljoen) aan Italië. Kroatië heeft echter nog niet haar schuld voldaan, maar dat ligt volgens de Kroatische minister van Buitenlandse Zaken niet aan zijn land. „We zijn al lange tijd klaar om het geld over te maken, maar Italië meldt maar niet naar welk banknummer het moet”, zei Ivana Crnic vorige week.

Niemand die het zegt in Rome, maar eigenlijk zit Italië niet meer op een schadevergoeding te wachten. Het bedrag is geheel niet interessant, mede daarom weigert Rome alsmaar de Kroatische terugbetaling te incasseren. Italië vindt het onvoldoende als compensatie voor het verlies van zo veel onroerend goed en wil nu gebouwen die tegenwoordig in handen zijn van de Kroatische overheid terug. Ook de ”Vereniging van bannelingen uit Istrië” legt druk op Rome om niet met een fooi genoegen te nemen. Zij wil een compensatie bestaande uit steen en mortel. De Kroatische president Mesic gooide olie op het vuur door fijntjes te herinneren aan de fascistische bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De koude oorlog om het onroerend goed gaat Italië hoe dan ook winnen. Als het niet door middel van compensatie is, dan wel als de huizenmarkt -op aandringen van Brussel- alsnog opengaat. Tegen de investeringskracht in onroerend goed van de Italianen kan Kroatië niet op. Het zal niemand verbazen als de populaire Adriatische kust van Kroatië in de toekomst weer ’Italiaans’ wordt.