De bijeenkomst ”In vrijheid verbonden. Ontmoeting van religies en levensbeschouwingen” was een initiatief van het Nationaal Comité Zilveren Regeringsjubileum.Te midden van felgekleurde, manshoge bloemwerken waren ongeveer 700 vertegenwoordigers van diverse religieuze en levensbeschouwelijke stromingen bij elkaar om tolerantie van mensen ten opzichte van elkaars religie of levensovertuiging te bevorderen. Er was heel wat voorbereiding nodig geweest om tot een echt gezamenlijk programma te komen.

Vanuit joodse, islamitische, christelijke, boeddhistische, hindoeïstische en humanistische tradities werd meegewerkt in woord en muziek. Namens de migrantenkerk Christian Family International stal de 7-jarige Crystalina Agyeman-Prempeh de show door uit het hoofd „een stukje uit de Bijbel” voor te dragen. „Dank u voor het komen”, besloot ze haar voordracht.

Twaalf vertegenwoordigers van de betrokken religieuze en levensbeschouwelijke tradities schaarden zich na de bijdragen rond een kaart van Nederland. Onder hen kardinaal Simonis, rabbijn Soetendorp en voorzitter H. Kunneman van de Humanistische Alliantie. Zes van hen plaatsten er een symbool van hun traditie op.

Namens de kerken kwam PKN-synodevoorzitter ds. J. G. Heetderks opmerkelijk genoeg niet met een kruis, maar met een glazen sculptuur van een vlam, symbool van de Heilige Geest.

De groep van twaalf was kennelijk met oog voor evenwicht en gevoeligheden samengesteld. Van de grote godsdiensten waren verschillende stromingen vertegenwoordigd. Namens de islam was een soennitische imam van de partij, maar ook een ahmadiyyamoslim. De meeste soennieten beschouwen de ahmadiyya, een minderheidsstroming, niet eens als echte moslims. Ook bij de hindoes waren de hoofdstromingen in Nederland (Sanatan Dharm en Arya Samaj) vertegenwoordigd.

Afwezig in het gezelschap van twaalf waren de kleinere protestantse kerkverbanden.

De twaalf gaven de vorstin allen een vredeswens. De soennitische imam Mohammed Tahier Wagid Hosain Noorani gaf de koningin geen hand, maar legde bij wijze van groet zijn rechterhand op zijn hart. De twee boeddhistische vertegenwoordigers groetten haar met de beide handpalmen tegen elkaar.

In zijn inleidende lezing schetste de Amerikaanse historicus J. Kennedy de enorme religieuze diversiteit in Nederland. „Men zegt dat geen ander land de laatste eeuwen zo veel verschillende religieuze gemeenschappen per vierkante kilometer heeft gekend als Nederland”, aldus de hoogleraar aan de Vrije Universiteit. „Een van de grootste historische successen van dit land is dat Nederlanders hebben leren omgaan met deze verschillen. Maar dat is vaak een grote worsteling geweest, een strijd met vallen en opstaan.”

Ook het Huis Oranje-Nassau heeft volgens Kennedy door de eeuwen heen geworsteld met zijn positiebepaling ten aanzien van de religieuze diversiteit. „Veel vorsten uit dit huis gaven blijk van fijngevoeligheid ten opzichte van religieuze verschillen”, zei hij.

Stadhouder Maurits en koning Willem I waren echter voorbeelden van het tegenovergestelde, tekende hij aan. Zij „vervreemdden en marginaliseerden sommige religieuze groeperingen. De eerste had een slechte verhouding met remonstranten, de tweede joeg zowel katholieken als orthodox-gereformeerden tegen zich in het harnas.”

Bij het vertrek uit de kerk kregen alle deelnemers aan de bijeenkomst een roos, die ze buiten moesten uitreiken aan iemand die hun pad zou kruisen, „om zo met anderen te delen wat u vandaag hier hebt beleefd.”

Koningin Beatrix voegde meteen de daad bij het woord en schonk haar witte roos aan een kleine jongen die buiten bij de kerk stond.