De hele middag praatten de kopstukken van de Duitse christendemocraten over het magere verkiezingsresultaat dat bij de Bondsdagverkiezingen was behaald. In september had de CDU met 35,2 procent van de stemmen ternauwernood gewonnen van de zwak presterende rood-groene regeringscoalitie onder leiding van Gerhard Schröder.Kon je eigenlijk wel spreken van een overwinning? De Süddeutsche Zeitung vergeleek Angela Merkel met de molenaarsdochter uit het sprookje van Repelsteeltje, die van stro goud wist te maken. „Ze heeft het gered om een uiterst magere overwinning, die slechter was dan het resultaat dat Edmund Stoiber drie jaar geleden boekte, om te zetten in het bondskanselierschap. Dit kunststuk bracht Stoiber tot waanzin en deed de CDU versteld staan - zo versteld dat de partij, verblind door het goud, vergat hoe het miserabele verkiezingsresultaat tot stand was gekomen.”

In werkelijkheid zijn de christendemocraten in het oosten van Duitsland achter de SPD en de PDS beland, terwijl Merkel nota bene een Oost-Duitse is. De CDU verloor miljoenen kiezers in vergelijking met de stembusgang drie jaar geleden. Een paar maanden voor de stembusgang stonden de christendemocraten in de peilingen nog ruim voor op de sociaaldemocraten. Angela Merkel heeft als lijsttrekker „een bijna zekere overwinning weten om te zetten in een halve nederlaag.” Daarom, concludeert de Duitse kwaliteitskrant, heeft Merkel het in feite voor elkaar gekregen van goud stro te maken.

Voor die halve nederlaag zijn tal van oorzaken aan te wijzen. Het sociaal gezien kille verkiezingsprogram en het belastingconcept van Paul Kirchhof zijn er slechts twee van. Deze zaken werden maandag benoemd. De minister-president van Nedersaksen, Christian Wulff, zei dat men ook in de toekomst een eerlijke verkiezingscampagne wil voeren. Het verkiezingsprogramma was alles bij elkaar correct, maar de partij had beter moeten communiceren met de kiezer.

Niemand wees met de beschuldigende vinger naar Angela Merkel. In principe was deze kanselierskandidaat voor veel kiezers de doorslaggevende factor om niet op de christendemocraten te stemmen. Daarover repte men maandag met geen woord, wílde men zelfs niet spreken. Daarom had de evaluatie iets bizars. Iedereen wist de oorzaak van het slechte verkiezingsresultaat, maar iedereen hield zijn mond dicht.

Anderzijds is dat goed te begrijpen. De kopstukken wilden de indruk wekken als één man achter de nieuwe kanselier te staan. Bovendien is het niet verstandig een pas aangetreden kanselier van een grote coalitie aan de schandpaal te nagelen. Dat werkt averechts. Daarmee beschadig je iemand die voor een loodzware klus staat.

De vraag of Angela Merkel een goede kandidaat was is inmiddels achterhaald. Belangrijker is de vraag: Is ze een goede kanselier? Op die vraag is nog geen antwoord te geven. Dat moet de tijd leren.

Als de christendemocraten bij de volgende verkiezingen, die normaal gesproken over vier jaar worden gehouden, echt verliezen, zal het Merkel wel worden aangerekend en zal dat het einde van haar politieke loopbaan betekenen.

Duitse kranten speculeren nu al over de deelstaatverkiezingen van 2008 in Hessen en Nedersaksen. „Stel dat de christendemocratische ministers-presidenten Roland Koch en Christian Wulff winnen, terwijl op federaal niveau Merkel het slecht doet. Is de predikantsdochter dan nog te handhaven? Wie wordt dan de CDU-kanselierskandidaat bij de bondsdagverkiezingen van 2009?”

Zulke speculaties leiden nergens toe. Het lijkt er eerder op dat men het mevrouw Merkel niet gunt dat zij bondskanselier is geworden en dat men hoopt dat zij binnen de kortste keren moet aftreden. Alleen daarom al is het te hopen dat Merkel er als kanselier in slaagt goud te voorschijn te toveren.

René Zeeman