In het spoor over de akker
Satellietnavigatie die landbouwmachines kaarsrecht door de akkers loodst. Op het West-Brabantse boerenland is sciencefiction praktijk van alledag.
Akkerbouwer Jaap Korteweg uit Langeweg, een dorpje in de buurt van Zevenbergen, is al jaren bezig uit te zoeken hoe hij zijn machines met behulp van elektronische signalering over het land kan laten rijden. Eén levensgroot probleem verhinderde tot voor kort een doorbraak. „Hoe goed je ook kunt besturen, met de hand sturen brengt onnauwkeurigheid met zich mee.”
Totdat niet zo heel lang geleden de oplossing binnen handbereik kwam. GeoTec, een firma uit het Duitse Prenzlau die praktische toepassingen voor geografische informatiesystemen ontwerpt, bleek het antwoord in huis te hebben. GPS-gestuurde machines die worden gecorrigeerd door signalen vanuit een vast basisstation bieden de nauwkeurigheid die Korteweg voor ogen staat.
De Brabantse akkerbouwer wil zijn machines namelijk altijd over hetzelfde spoor laten rijden. „Voor biologische akkerbouw is het bijzonder belangrijk dat je met een levende bodem werkt. Om organische mest om te zetten in voedsel voor planten, is een losse bodem nodig waarin bodemdieren gedijen. Om die reden hebben we een aantal vaste paden voor het bemesten, zaaien en wieden die we ieder jaar weer gebruiken.
Als er eenmaal sprake is van een optimale bodemconditie, moet die zorgvuldig in stand worden gehouden. Iedere keer dat er een zware machine overheen rijdt, heeft de bodem echter weer tijd nodig om te herstellen. In de gewone landbouw is er kunstmest om dat probleem op te lossen. Bodem niet goed? Wat bijmesten en het zal wel weer gaan. Voor biologische boeren is deze oplossing niet voorhanden.”
Vandaar de speurtocht van Korteweg naar het juiste spoor. Een speurtocht die voorbij is, want sinds kort kan hij alle bewerkingen op zijn land daadwerkelijk vanaf dezelfde paden uitvoeren. Daarvoor zorgt een door GeoTec ontworpen mestinjecteur. Het voertuig heeft rupsbanden van slechts 30 centimeter breed, maar een spoorbreedte van liefst 3,15 meter. Deze verhouding zorgt ervoor dat de bodemdruk tot een minimum wordt gereduceerd.
Daarbij, en dat is het bijzondere, zorgt een combinatie van satellietnavigatie en een basisstation op zijn erf voor de besturing. Korteweg: „De besturing werkt min of meer gelijk aan routeplanners. Het kenmerkende verschil is de verfijning. Traditionele routeplanners hebben een afwijking van enkele meters. Dat kun je in de landbouw niet gebruiken. Daarom stuurt een station op het erf zo’n twintig signalen per seconde af om het mestvoertuig bij te sturen. De afwijking van het rijspoor bedraagt zodoende nog slechts enkele centimeters.”
Voor dit systeem hebben Korteweg en zijn collega Kees van Beek, met wie hij samenwerkt, diep in de buidel moeten tasten. „Wij zien dit als een goede ontwikkeling voor de biologische landbouw”, verdedigt Korteweg het hightechmachinepark. „De grootschalige groenteteelt -uien, peen, kool, spinazie, kruiden en erwten- waarvoor wij telen is een goede markt. Over een jaar of vijf, hebben we berekend, moet deze investering eruit zijn.”