Bondgenootschap in proces Milosevic
DEN HAAG (ANP) – In het Milosevic–proces voor het Joegoslavië–Tribunaal is dinsdag een ongebruikelijk bondgenootschap ontstaan. De van oorlogsmisdaden verdachte Joegoslavische ex–president en de VN–aanklagers vormden een ’monsterverbond’ tegen de rechters.
Die hadden het idee nieuw leven ingeblazen om eerst een vonnis alleen over Kosovo uit te spreken. Dat was oorspronkelijk ook de bedoeling van derechters, toen Milosevic in 2001 naar Den Haag was gestuurd, maar hoofdaanklaagster Carla Del Ponte dwong via de Kamer van Beroep af dat er slechts één proces kwam, voor Kosovo, Kroatië en Bosnië samen. Zo wilde zij bijvoorbeeld gevoelige getuigen beschermen die slechts één keer naar Den Haag konden komen en daarna in een speciaal programma moesten worden opgenomen met eventueel een nieuwe identiteit.Dat marathonproces is inmiddels enigszins uit de hand gelopen. Het duurt al bijna vier jaar en honderden getuigen zijn gehoord, maar het einde is nog niet in zicht, mede omdat het proces al 22 keer onderbroken is geweest wegens ziekte van de verdachte. Die zou moeten worden vrijgelaten, als artsen uiteindelijk tot de conclusie komen dat hij niet meer terecht kan staan. Als het hoofdstuk Kosovo wordt afgesplitst, is er uitzicht om tenminste dat gedeelte binnen afzienbare tijd met een vonnis af te sluiten.
Maar aanklager Geoffrey Nice bleef namens Del Ponte de poot stijf houden. Hij beschreef het schrikbeeld van een situatie waarin het helemaal niet meer tot een uitspraak komt over de genocide in Bosnië. De aanklagers „kennen hun plicht" jegens de slachtoffers van Srebrenica, zei Nice.
De rechters hebben nooit gesuggereerd dat het proces na een Kosovo–uitspraak afgelopen zou zijn en dat Bosnië en Kroatië niet meer aan de orde zouden komen, maar Nice verwoordde een vrees die al jaren leeft bij het OTP, het bureau van Del Ponte. Velen bij de Verenigde Naties vinden het tribunaal in Den Haag te duur en willen dat het spoedig gaat sluiten. Daarom leeft de vrees dat ’New York’ de geldkraan dichtdraait, zodra Milosevic een keer is veroordeeld.
Milosevic zelf verzette zich met andere argumenten tegen opslitsing van de zaak. Hij herinnerde er fijntjes aan dat volgens de aanklagers een „rode draad" van Groot–Servisch nationalisme loopt door de drie aanklachten. Die wil Milosevic dan ook in de samenhang van één proces weerleggen.
Ook veronderstelde Milosevic politieke motieven bij de rechters. Zij zouden ’bevelen’ aannemen van leiders van NAVO–landen. Die zouden juist nu een veroordeling willen van het Joegoslavische leger en de Servische politie, omdat de onderhandelingen over de definitieve status van Kosovo beginnen. Dan zou het makkelijker zijn om terug te komen van de belofte van het bestand van 1999 dat de territoriale integriteit van Joegoslavië ongeschonden blijft.
De rechter willen nieuwe medische rapporten afwachten voor ze een besluit nemen.