In combinatie daarmee moet het kabinet tot 2010 nog eens zeker een half miljard euro uittrekken om het inbouwen van roetfilters in bestaande dieselauto’s (personenauto’s, vrachtwagens en bussen) te subsidiëren.De voormannen van de drie organisaties, die ook namens land– en tuinbouworganisatie LTO Nederland spraken, trokken dinsdag in Den Haag gezamenlijk fel van leer, nu een wetsvoorstel van staatssecretaris Van Geel (Milieu) bij de Raad van State alweer is afgeschoten.

De gewenste noodwet kan in drie tot vier maanden door het parlement worden geloodst, en voorkomt „een eindeloze weg" van procedures, betoogde VNO–NCW–voorzitter Wientjes. Ondernemers hebben naar zijn zeggen „genoeg van de soap rond het dossier fijnstof", kleine stofdeeltjes die zeer schadelijk zijn voor de mens.

Maar de gedachte dat de bouw van scholen, ziekenhuizen, woonwijken en wegen slecht is voor de luchtkwaliteit en daarmee de volksgezondheid, noemt hij „klinkklare onzin". Een groot deel van de problemen met de stofdeeltjes kan Nederland niet oplossen vanwege de buitenlandse en natuurlijke oorsprong.

Wat wel zelf aangepakt kan worden, is de roetproductie door het verkeer. Daarom zou het kabinet, dat dit jaar al 900 miljoen euro opzij heeft gezet om de lucht schoner te maken, nog eens 500 tot 600 miljoen euro moeten uittrekken voor een subdidieregeling voor roetfilters. Extra aardgasinkomsten kunnen daarvoor gebruikt worden, maar ook de jongste meevaller van 3 miljard euro.

Volgens collega Hermans van MKB–Nederland zou dit een impuls kunnen betekenen voor de Nederlandse industrie van roetfilters. Hij maakt zich enorm druk over de gevolgen voor de aansterkende economie en werkgelegenheid door de problemen rond fijnstof. Volgens voorman Brinkman van Bouwend Nederland liggen miljarden aan projecten, zoals de aanleg van spitsstroken, stil.

Van Geels oplossing via de zogenoemde salderingsmethodiek, waarbij nieuwe wijken of wegen gebouwd kunnen worden als de luchtkwaliteit elders in de omgeving ter compensatie verbetert, is „te ingewikkeld", aldus Brinkman, en „een doodlopende straat", aldus Wientjes.

Vervoersorganisaties EVO en TLN ondersteunen de noodkreet van de vier organisaties. Zij dringen ook aan op spoedoverleg met Brussel, om dispensatie te krijgen voor de normen voor schone lucht. De ondernemers pleiten voor vijf jaar uitstel (tot 2015) van de regels voor fijnstof.

De Tweede Kamer stemde juist dinsdag in met een motie van CDA en VVD die het kabinet oproept alle voors en tegens van ontkoppeling in kaart te brengen. Een LPF–motie die ronduit pleitte voor ontkoppeling, strandde. „Zover zijn we nog niet. Ons eindoordeel geven we als we alle alternatieven kennen", aldus CDA–Kamerlid Spies.

Volgens Stichting Natuur en Milieu kloppen de werkgeversorganisaties de nood op en maken wegen wel degelijk de lucht vuiler. Bovendien zullen de Raad van State en de Europese Commissie, aldus de afwijzende reactie van voorzitter De Rijk, niet akkoord gaan met een noodwet.