Indringende vragen. Ze kwamen zaterdag aan de orde tijdens de jaarvergadering van de Gereformeerde Onderwijzers- en Lerarenvereniging (GOLV). Dr. A. B. Dijkstra, procesmanager sociale cohesie bij de Onderwijsinspectie, schetste de zorg over de onverdraagzaamheid en de slinkende samenhang in de maatschappij. Nieuwe voorschriften wijzen de scholen op hun taak: het bevorderen van actief burgerschap en het laten kennismaken met andere culturen.Burgemeester drs. J. van Belzen van Barendrecht wees op het wegvallen van het gezin. In Amsterdam bestaat nog maar 15 procent van de huishoudens uit twee ouders en hun kinderen; in Londen is dat percentage nog veel lager. „Een gezin wordt er bijna een curiositeit.”

Van Belzen constateerde dat de bouw van wijken waarin zowel rijken als minder rijken wonen niet geleid heeft tot de vorming van nieuwe sociale verbanden. „Gezinnen komen los van elkaar en van de school te staan. Jongeren gaan steeds meer hun eigen grenzen bepalen omdat liefde, aandacht en toezicht ontbreken. Zo ontstaat het getto van de straat. Dat is de wortel van de rellen in Frankrijk.”

Oud-voorzitter G. Dijkgraaf wees tijdens de forumdiscussie op de grote waarde van de geborgenheid van het gezinsleven. „Dat dreigt ook in onze kring verloren te gaan. Onderzoeken hebben duidelijk uitgewezen hoe funest het is als kinderen in crèches worden ondergebracht terwijl de moeders gaan werken. Desondanks gaat die ontwikkeling maar door. De school moet gezinnen niet alleen steunen, maar ook op de gezinnen kunnen terugvallen. De school moet de lijn van het gezin doortrekken, maar dan moet er wel een lijn zijn.”

Het reformatorisch onderwijs moet niet het isolement zoeken, maar met de samenleving in gesprek gaan, zei Van Belzen. Hij refereerde aan het tumult rond zijn benoeming in Barendrecht. „Het lukt ons kennelijk niet om onze boodschap over te dragen. We blijven de Taliban op klompen.”

„Het is alle eeuwen door niet anders geweest”, relativeerde schooldirecteur A. D. Aarnoudse. „Het komt wel driester openbaar, want satan weet dat hij een kleine tijd heeft. We moeten blijven uitdragen en uitstralen, maar u zult er nooit mee bereiken wat u wenst te bereiken.”

„De verbrokkeldheid van onze gezindte belemmert ons getuigenis”, zei oud-voorzitter A. Karens. „Laten we eerst intern maar eens aan burgerschap en verdraagzaamheid werken”, vulde oud-BGS-directeur drs. N. J. Teerds aan. „Kan er niet een platform worden gevormd dat de verkokering in eigen kring doorbreekt?” vroeg Van Belzen zich af.

Reformatorische middelbare scholen laten hun leerlingen steeds vaker in debat of gesprek gaan met andersdenkenden. Dat vergroot de maatschappelijke betrokkenheid, maar ook de vrijmoedigheid in contacten buiten de eigen kring. „Verbinding met de maatschappij kun je alleen tot stand brengen vanuit een sterke identiteit”, beklemtoonde bestuurslid W. van de Geer.

Drs. L. N. Rottier noemde een voorbeeld vanuit hogeschool Driestar educatief. Al sinds jaar en dag is er een werkweek die studenten laat kennismaken met de multiculturele samenleving. De laatste jaren gebeurt het steeds vaker dat studenten weigeren een moskee te bezoeken. „Soms omdat ze denken dat ze er niet mogen komen, maar het gebeurt ook dat men zegt er niets te zoeken te hebben omdat men er later toch niet mee te maken denkt te krijgen.”

Per 1 januari wil de GOLV fuseren met de RMU-sectie onderwijs. Om daartoe te besluiten, moest twee derde van de 850 leden aanwezig zijn. Omdat er maar 29 waren, wordt op 14 december een nieuwe ledenvergadering gehouden.