De beoogde regelgeving, waarvan de tekst de omvang heeft van een lijvig boekwerk, geniet bekendheid onder de naam Reach. Dat woord bevat de beginletters van waar het om draait: registratie, evaluatie en autorisatie van chemicaliën. Het dossier kent inmiddels een lange geschiedenis en het is in politiek opzicht een explosief mengsel. Thans verkeert het in het stadium van de besluitvorming.”Sterk Reach = gezonde toekomst”, prijkt op een spandoek dat actievoerders hebben uitgerold bij de ingang van het EP. Chemisch materiaal zit in allerlei producten: in shampoo en in verf, in speelgoed en in auto’s. Iedereen komt er dagelijks mee in aanraking. De mogelijk schadelijke gevolgen daarvan, bijvoorbeeld als de oorzaak van huidziekten en kanker, zijn niet in alle gevallen bekend.

Sinds 1981 worden nieuwe substanties allemaal geanalyseerd. Van de meer dan 100.000 reeds bestaande zullen er nu zo’n 30.000 eveneens worden onderzocht op hun eventueel kwalijke kanten voor mens en milieu. Dat doel is onomstreden.

De Europese Commissie presenteerde in 2001 een witboek, een strategiedocument, met een eerste overzicht van de plannen. Najaar 2003 verscheen het definitieve voorstel. Het voorziet erin dat ondernemingen die van bepaalde stoffen meer dan 1 ton per jaar produceren of importeren straks gedwongen zijn tot een procedure om alle eigenschappen en effecten in kaart te brengen. Die informatie verschaft de basis voor het realiseren, met behulp van een vergunningenbeleid, van een veilig risicobeheer.

Er hangt voor het bedrijfsleven een stevig prijskaartje aan. Overigens verschillen de berekeningen over de precieze hoogte enorm. Brussel houdt het op 5,2 miljard euro, uitgesmeerd over ongeveer een decennium. Een onafhankelijk bureau raamt ruim het dubbele. Maar ook bedragen van veel forsere veelvouden circuleren.

De betrokken industrietak vindt de aanpak duur en, door de ermee samenhangende administratieve rompslomp, onwerkbaar. Tegen die achtergrond heeft de sector, die voor veel banen zorgt, een ongekende lobby ontketend om de politici ertoe te bewegen de verplichtingen af te zwakken. Fabrikanten uit de VS en Japan die hier op de markt opereren, sloten zich daarbij aan, want zij worden straks ook met de voorschriften geconfronteerd.

De Europese bedrijven verwijzen naar de zogeheten Lissabon-agenda, een van de huidige topprioriteiten van de Unie. Via uitvoering van dat programma streeft zij ernaar de concurrentiepositie te versterken en welvaart en werkgelegenheid te creëren. Hoe valt een operatie die de chemie op hoge kosten jaagt daarmee te rijmen, luidt de verwijtende vraag. Er dreigt een verplaatsen van vestigingen van de multinationals naar andere regio’s op de mondiale kaart.

De diverse vakcommissies uit het EP hebben zich in de achterliggende periode door de gigantische brij van bepalingen geworsteld. Dinsdagmiddag vond het debat in de plenaire vergadering plaats en morgen wordt er gestemd, waarbij er circa 1000 amendementen op de rol staan.

Daarna gaat de discussie verder in de Raad, de andere poot van de wetgevende instantie die de EU is. De Britten, die momenteel het voorzitterschap bekleden, willen graag dat overleg tussen de 25 lidstaten voor eind december afronden.

Volgens het aanvankelijke tijdpad zouden de ministers van Economische Zaken later deze maand beslissen over hun gezamenlijk standpunt. De aantredende regering in Berlijn gooit echter roet in het eten. De chemie drukt een zwaar stempel op de Duitse economie en daarom verlangen Merkel en haar kersverse coalitie enig uitstel, zodat zij alle belangen eerst nog eens rustig kunnen afwegen.

In het EP bereikten de grote fracties vorige week consensus over de registratie, het belangrijkste onderdeel van het pakket. De deal behelst een benadering die de eisen richting de bedrijven, met name de kleinere, beperkt en die daarmee voor hen vriendelijker uitpakt dan de oorspronkelijke versie. De intensieve chemielobby werpt dus vruchten af.

Sacconi, socialist en rapporteur bij dit onderwerp, duidt het akkoord aan als „de beste balans die politiek haalbaar is.” Nassauer, woordvoerder van de christendemocraten, spreekt van een „verdedigbaar compromis, dat de industrie tegemoetkomt en tevens de bescherming van gezondheid en leefomgeving waarborgt.”

Milieuorganisaties, groenen en ook de afvaardiging van CU-SGP zijn daarentegen niet tevreden. Maar de critici moeten wel erkennen dat Europa hoe dan ook de meest ambitieuze wetgeving ter wereld krijgt ten aanzien van het toezicht op het gebruik van chemische stoffen.