vindt dat burgers geen recht hebben om dit kwartje terug te eisen, en bestrijdt dat de overheid diefstal heeft gepleegd. Het zijn stevige woorden van dr. Bisschop aan het adres van onze overheid. Daar zal hij wel heel goede argumenten voor hebben, dacht ik. Want voordat je zulke beschuldigingen uit via de media, moet je wel heel zeker zijn van je zaak. Bij nader inzien lijkt het erop dat hij beter luistert naar lobbygroepen dan dat hij zich baseert op goede argumenten en historische feiten. Wat is er aan de hand?

In een artikel over rechten en plichten van zowel de burger als de overheid komt Bisschop met het ”kwartje van Kok” als voorbeeld. Zijn redenering luidt als volgt: „Als de overheid het recht heeft een accijnsverhoging toe te passen om daarmee financiële problemen op te lossen, heeft zij ook de plicht om de verhoging terug te draaien als het financieel niet meer nodig is.” Mijns inziens gaat Bisschop de fout in. Het is waar dat het kwartje is ingevoerd om de begroting op orde te krijgen. De overheid heeft echter nooit beweerd dat het een tijdelijke verhoging was, die zou worden teruggedraaid als ze niet meer nodig was. Ook de politieke leider van de partij waar Bisschop actief voor is (de SGP, red.), heeft dit twee jaar geleden tijdens een algemeen overleg in de Tweede Kamer aangegeven. Hij kon geen officiële schriftelijke stukken of uitspraken van het toenmalige kabinet terugvinden waaruit zou blijken dat de overheid van plan was het kwartje later terug te geven. Daar komt bij dat het heffen van een accijns meerdere doelen kan dienen. De overheid kan een accijns heffen om algemene middelen te genereren, maar zij kan het ook gebruiken als instrument om gedrag van burgers te beïnvloeden. Dit laatste is de reden waarom ik pleit voor het handhaven of zelfs het verhogen van het kwartje.

De automobiliteit is de laatste tien jaar, met name door de economische groei, sterk gestegen. Wat dat betreft is de situatie ten opzichte van de periode waarin het kwartje werd ingevoerd drastisch veranderd. De overheid heeft door die groeiende mobiliteit heel goede redenen om het kwartje niet terug te geven. Ik zou zelfs uitdagend willen beweren dat de overheid een ”dief is van de portemonnee van de burger” als zij het kwartje wel teruggeeft aan de automobilist. Het verlagen van de accijns levert namelijk alleen maar meer automobiliteit op. Om dit te accommoderen is veel inefficiënt extra asfalt of openbaar vervoer nodig. Je hoeft geen specialist te zijn om te weten dat dit heel veel extra miljarden euro’s gaat kosten. En die moeten wel uit de portemonnee van de burger komen…, of we moeten wat minder uitgeven aan de zorg of het onderwijs. Maar dat lijkt mij ook niet echt verstandig.

Ik zou dus niet weten waar de burger het recht vandaan zou halen om teruggave van het kwartje te eisen. De doel van het heffen van het kwartje is immers om goede redenen gewijzigd. De overheid beschuldigen van diefstal en willekeur is daarom mijns inziens onterecht. Het lijkt erop dat Bisschop zich heeft laten meeslepen door de autolobby die al jaren roept: „Wij willen het kwartje van Kok terug, want dat is destijds beloofd.”

Dat is jammer, want we moeten wel blijven uitgaan van de feiten en van goede argumenten.

De auteur is econoom.