Beide landen willen samen met Slovenië in 2007 al de euro als betaalmiddel hebben. Daar moeten de Europese ministers van Financiën nog wel hun goedkeuring over uitspreken.In een VRIJDAG gepresenteerd rapport roept Europees commissaris Almunia (Monetaire Zaken) de nieuwe lidstaten ertoe op meer praktische zaken te regelen, zoals de dubbele prijsaanduiding in het begin, het uitgeven van proefsetjes euro’s en het beter informeren van de burgers.

De drie landen willen evenals Letland, Cyprus, Malta en Slowakije, die streven naar de euro als wettig betaalmiddel in 2008 en 2009, de munt invoeren via een big bang, waarbij na hooguit een maand de oude nationale valuta uit de roulatie verdwijnen. Almunia uitte daar vrijdag zijn zorgen over. „In andere lidstaten werd de euro na drie jaar voorbereiding ingevoerd. Daarbij speelde natuurlijk wel een rol dat de munten en biljetten toen nog niet bestonden. Dat is nu wel het geval.”

Polen heeft nog geen streefdatum voor de euro aangegeven. Almunia riep Warschau ertoe op dit zo snel mogelijk te doen, omdat Polen geen ”opt-out” heeft voor de euro en wettelijk verplicht is een plan te presenteren. Hongarije en Tsjechië hebben 2010 als doel. Vooral voor Hongarije lijkt dat onhaalbaar, gegeven het tot 6,6 procent oplopende begrotingstekort. Een tekort van 3,0 procent van het bruto nationaal product, de totale inkomsten van een land, is de limiet voor invoering van de euro.

De Spaanse Eurocommissaris zei verder dat zijn rapport van vrijdag „nadrukkelijk verder niet stelt dat de Oost-Europese landen in financieel-economisch opzicht klaar zijn voor de euro.” Hij wees onder meer op de oplopende inflatie in Litouwen als mogelijke hinderpaal voor de introductie van de euro.

Volgens Almunia heeft onderzoek onder burgers in de nieuwe lidstaten uitgewezen dat zij vrezen dat het euroscenario van de twaalf huidige landen met de eenheidsmunt zich herhaalt en dat winkeliers de nieuwe munt zullen gebruiken om forse prijsverhogingen door te voeren. De overheden in de nieuwe lidstaten moeten daar beter op toezien.

Estland, Litouwen en Slovenië hebben overigens al ontwerpen gepresenteerd voor de nationale kant van de euromunt, die alle drie sterk van elkaar verschillen. Slovenië heeft overigens voor alle acht verschillende muntstukken een apart ontwerp bedacht. Na eerdere instemming van de Europese ministers van Financiën worden ook de Europese kanten van de munten van 10, 20 en 50 cent en 1 en 2 euro aangepast, doordat er meer eurolanden bijkomen.