De Fransman sloeg op de persconferentie in Frankfurt, na afloop van de maandelijkse vergadering van de monetaire bestuurders, dezelfde toon aan als vier weken geleden. Toen was er duidelijk sprake van een wending in zijn analyse en beoordeling en kondigde hij de hoogste staat van paraatheid af. Tot veertien keer toe benadrukte hij bij die gelegenheid de noodzaak van „grote waakzaamheid.” Die bewoordingen houden sindsdien de financiële wereld in hun greep. Donderdag liepen ze opnieuw als een rode draad door de inleidende beschouwing en de daaropvolgende dialoog met de aanwezige journalisten.De hoogste baas van de ECB probeerde zijn boodschap samen te vatten: „Wij vinden de huidige rentestand nog, nog, passend.” Bij het tweede ”nog” hief hij de waarschuwende wijsvinger op. Vervolgens: „Grote waakzaamheid is geboden met het oog op de risico’s voor de prijsstabiliteit. We beloven niet dat we niet zullen bewegen. We staan klaar om te bewegen als dat nodig blijkt te zijn.” Daar moest iedereen het mee doen. Hij had het in oktober allemaal ook al verteld en daarom concludeerden sommige analisten dat hij niet echt bezig was de markten voor te bereiden op een stap reeds in december, terwijl anderen het juist hielden op een laatste alarm.

In ieder geval liet de raad van bestuur van de ECB, samengesteld uit de zeshoofdige directie en de presidenten van de nationale centrale banken, de tarieven na het jongste overleg ongewijzigd. De herfinancieringsrente, het belangrijkste instrument, bevindt zich al vanaf juni 2003 op het historisch lage niveau van 2 procent. Er heerst in de eurozone dus al lange tijd rust aan dit front. Maar onder deskundigen overheerst de overtuiging dat die periode binnenkort eindigt; misschien komende maand of anders in het begin van 2006. Na alle door Trichet uitgezonden signalen zou de bank immers bijna ongeloofwaardig worden als zij toch afziet van een ingreep.

De welhaast onvermijdelijke verhoging krijgt op enig moment uiteraard gevolgen voor de vergoeding die de geldverstrekkers vragen van particulieren, onder wie de kopers van een eigen huis, en bedrijven. Hun lasten zullen stijgen.

Voornaamste taak van de ECB is de inflatie te beteugelen. Zij streeft daarbij naar een cijfer op jaarbasis van onder de 2 procent, liefst ook weer niet te ver verwijderd van die grens trouwens. In september maakte het gemiddelde tempo van de geldontwaarding in de twaalf landen van het eurogebied een sprong van 2,2 naar 2,6 procent. Dat brengt een rentemaatregel dichterbij. Vooral de dure olie draagt bij tot de ongunstige ontwikkeling op dit terrein. Geschoond voor de altijd beweeglijke prijzen van energie en voedingsmiddelen, blijft de inflatie overigens beperkt tot 1,5 procent.

Tegelijk vormt de economische groei voor de bank steeds minder een factor om terughoudend te zijn. Bij een hogere interest wordt lenen ontmoedigd en dat zal de investeringen en consumptie schaden. In een fase van een toch al zwakke expansie kunnen we dat niet gebruiken. Nu de conjunctuur geleidelijk verbetert, beschikken de monetaire autoriteiten over meer ruimte om te handelen. Enkele maanden terug hoorden we nog pleidooien voor een verdere verlaging van de rente, om de kwakkelende economie een steuntje in de rug te bieden, vandaag de dag ligt een verhoging in het verschiet.

Ook de te forse uitbreiding van de geldhoeveelheid speelt daarbij een rol. De „overvloedige liquiditeit”, zoals Trichet het aanduidde, fungeert als brandstof voor een aantrekkende inflatie. De president benadrukte dat de krediettoename, vooral in de sfeer van de hypotheken voor woningen, „robuust” is.

In de VS besloot deze week de Federal Reserve, het stelsel van centrale banken daar, tot weer een verhoging van een kwart procentpunt. Aan de overzijde van de Atlantische Oceaan gaat het al sinds juni vorig jaar gestaag naar boven. De laatste herziening was de twaalfde op rij, waardoor in Amerika de officiële rentevoet nu in totaal is opgetrokken van 1 tot 4 procent. Maar de economie draait er dan ook veel beter dan hier. In het voorbije derde kwartaal groeide het bruto binnenlands product (bbp) met 3,8 procent. Van zo’n percentage kunnen we in Europa voorlopig alleen maar dromen.