Woensdag, twee dagen na de moord op advocaat Hingst, werden twee anderen uit het misdaadsyndicaat van Bruinsma slachtoffer van een criminele afrekening. De gevreesde topcrimineel John Mieremet is in Thailand doodgeschoten en in Amsterdam velde woensdagavond een kogelregen vastgoedhandelaar Kees Houtman. Hij gold als een bekende van Mieremet.Sinds de moord op misdaadleider Bruinsma woedt er een felle strijd tussen zijn erfgenamen en Joegoslavische maffiosi. Als gevolg daarvan zijn inmiddels meer dan tien mensen geliquideerd. Geen van deze moorden is tot nu toe opgelost.

De voortwoedende oorlog binnen het Amsterdamse circuit van topcriminelen, roept het beeld op dat de zware jongens alle ruimte hebben zelf hun zaakjes te regelen. Politie en justitie lijken slechts toe te kijken. Daarbij komt dat deze afrekeningen het gevoel van onveiligheid bij burgers enorm versterken en bovendien het imago van onze hoofdstad ernstig beschadigen.

Vanuit politiekringen wordt bij herhaling gesteld dat zij wel degelijk de zware criminelen in het vizier hebben, maar dat het lastig blijft om overtuigend bewijs tegen hen op tafel te leggen. Een belangrijke oorzaak hiervoor is dat bij criminele afrekeningen huurmoordenaars worden ingezet die kort voor het plegen van hun misdrijf worden ingevlogen uit het buitenland en direct daarna met de noorderzon vertrekken.

Toch is dat maar een deel van de verklaring. Het ontbreekt politie en justitie aan effectieve middelen en adequate bevoegdheden. Zware jongens zijn alleen maar te pakken met zware, onconventionele middelen.

Sinds het onderzoek van de commissie-Van Traa naar de opsporingsmethoden bij de bestrijding van zware criminaliteit is de manoeuvreerruimte van het justitieel apparaat fors beperkt. Samenwerking met topcriminelen is strak gereglementeerd. Dat is op zichzelf genomen een goede zaak.

De vraag is echter wel of de aanbiedingen van justitie in de vorm van strafvermindering voor leden van misdaadbendes voldoende aantrekkelijk zijn om te gaan praten. Dat is momenteel niet het geval. Terwijl inmiddels wel duidelijk is dat justitie alleen het criminele circuit kan binnendringen via een lek in die gelederen. En er zijn jongens die willen praten omdat zij weten dat er voor hen maar twee mogelijkheden zijn: of doorslaan bij de recherche of wachten op een kogel van een broeder in het kwaad. In Duitsland en de VS is die aanpak effectief gebleken.

Daar komt bij dat de regionalisering van de politie en het sterkere accent op de bestrijding van de kleine criminaliteit hebben geleid tot verminderde aandacht voor de grote misdaad die landelijk opereert. Wil men de grote boeven vangen, dan is inzet van een landelijk operend opsporingsapparaat noodzakelijk.

Uit de aanslag op ex-advocaat Hingst blijkt dat de zware criminaliteit steeds meer verweven raakt met de ogenschijnlijk niet-criminele bovenwereld. De moord vorig jaar op vastgoedmagnaat Endstra, bekend als de bankier van de onderwereld, wees ook al in die richting.

Die verwevenheid zal ontrafeld moeten worden. Dat vraagt grondig recherchewerk van financiële experts. Daar is gebrek aan omdat het voor deze beroepsgroep tot nu toe niet interessant is bij het overheidsapparaat te gaan werken. Het bedrijfsleven betaalt hun gewoon meer. Anders gezegd: bestrijding van de zware criminaliteit vergt een forse investering.