Kinderen groeien vaker op bij moeder
AMSTERDAM (ANP) - Steeds meer kinderen groeien bij een alleenstaande moeder op en dat aantal zal alleen maar stijgen. Als gevolg hiervan schuift Nederland steeds meer in de richting van een matriarchale samenleving, zoals in de Caraïben. Moeders worden steeds belangrijker.
Dit komt doordat steeds minder ouders trouwen, ongehuwde stellen eerder uit elkaar gaan en kinderen meestal bij hun moeder blijven wonen. Dat stelde hoogleraar demografie dr. J. Latten van de Universiteit van Amsterdam woensdag in de Jantje Beton-lezing over de kinderen van 2015.Velen worden verwende prinsjes en prinsesjes, de kinderen van 2015, voorziet de hoogleraar. Ze hebben meer kinderloze ooms en tantes en hebben meer opa’s en oma’s. Tegenover elk geboren kind stonden in 1950 twee 65-plussers, in 2015 zullen er zeventien tot achttien ouderen per baby zijn.
Veel meer dan nu leven prinsjes en prinsesjes straks in een ”informeel gezin”, omdat hun pappa’s en mamma’s niet meer trouwen. Op dit moment zijn vier van de tien van de pasgeboren eerste kinderen „niet-echtelijk.” Vroeger wilden vrijwel alle ouders na dat eerste kind alsnog trouwen. Nu neemt ook het aantal tweede kinderen dat in een informeel gezin geboren wordt, toe. „De populaire zanger Frans Bauer heeft zelfs gezegd dat hij pas wil trouwen als zijn derde kind het bewust kan meemaken.” De informele hoeksteen wint nog steeds aan populariteit.
Latten legt de nadruk op deze toename, omdat uit de cijfers ook blijkt dat ongehuwde stellen eerder uit elkaar gaan dan gehuwde stellen. Per jaar gaan er 70.000 ongetrouwde partners uit elkaar en zijn er 31.000 echt- en 5000 flitsscheidingen. Naast 40.000 kinderen die te maken krijgen met echtscheiding, zijn er naar schatting jaarlijks 18.000 kinderen betrokken bij uit elkaar gaande ongetrouwde ouders.
De komende tien jaar zullen ten minste een half miljoen kinderen te maken krijgen met een scheiding van de ouders. En dat is maar een voorzichtige inschatting, zegt Latten. Hij voorspelt dat hierdoor het aantal eenoudergezinnen zal stijgen van 440.000 nu tot 525.000 in 2015.
Het merendeel van deze gezinnen zal uit een moeder met kinderen bestaan. Maar veel van die moeders zullen ook weer nieuwe relaties aangaan, waarschijnlijk zonder te trouwen. „Het zijn de moeders die voor deze kinderen de vaste kern blijven vormen in een informeler patroon van gezinsvorming”, zegt de hoogleraar. „Het patroon lijkt steeds meer op het Caraïbisch patroon dat ook via de Surinaamse en de Antilliaanse bevolking naar Nederland is gekomen.”
Hij wijst wel op het verschil in rijkdom tussen kinderen uit tweeouder- en uit eenoudergezinnen. Nu is het al zo dat ouders uit de hoogste inkomensgroep met één kind bijna drie keer zo veel voor hun kind uitgeven (6300 euro per jaar) als de armste gezinnen met drie kinderen (2400 euro per jaar per kind). Omdat nu al veel vaker dan vroeger gezinnen bestaan uit tweeverdieners, is de financiële terugslag bij het wegvallen van een ouder een stuk groter dan vroeger. Latten denkt dat hierdoor het verschil tussen rijke en arme kinderen steeds groter wordt.