Buenos Aires eist een ecologische impactstudie door experts uit beide landen. Montevideo is verbaasd over zo veel ecologische scrupules, omdat naar de sterk vervuilende papierfabrieken op de Argentijnse Paranarivier al jaren geen haan kraait.De Spaanse firma Empresa Nacional de Celulosa de Espana en het Finse Botnia willen nabij het Uruguayaanse Fray Bentos elk een fabriek bouwen. De installaties zullen bijna dubbel zo veel papierpulp produceren als de twaalf fabrieken op de Paranarivier in Argentinië en gebruiken een milieuvriendelijker, chloorvrij bleekproces. De Argentijnse fabrieken lozen al vijftig jaar ongemoeid moeilijk afbreekbare dioxines en furanen in het rivierwater.

Tot teleurstelling van de milieuorganisaties ondernam de nieuwe Uruguayaase bewindsploeg, die sinds maart aan de macht is, niets om het project te stoppen. De socialistische premier Tabare Vasquez is blij met de investering van 1,8 miljoen dollar. De Argentijnse regering van president Nestor Kirchner had aanvankelijk stilzwijgend toegestemd, maar heeft zijn houding verscherpt onder druk van de publieke opinie, wat in Uruguay voor wrevel zorgt.

Het epicentrum van het Argentijnse ongenoegen is het plaatsje Gualeguaychu op de oever tegenover Fray Bentos, in de provincie Entre Rios. De actievoerders kregen de steun van de provinciegouverneur en dwongen de Argentijnse regering uiteindelijk haar onverschilligheid te laten varen. „De beide regeringen dachten in het begin dat de zaak zou koelen zonder blazen”, zegt Juan Carlos Villalonga van Greenpeace. „De geprefereerde milieupolitiek in deze regio is gewoon nietsdoen, in de hoop dat de mensen niets in de gaten krijgen.”

Villalonga geeft toe dat de oude Argentijnse papierpulpfabrieken nog vervuilender zijn, maar wil toch niet horen van een gebrek aan rechtlijnigheid. „Dit was de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. De mensen hebben gezegd: „nu is het genoeg” en de regering gedwongen iets te ondernemen.” De milieuorganisatie wil het elan van de huidige protesten tegen de fabrieken in Uruguay gebruiken om ook de papierproductie langs de Parana aan te klagen.

Het chloorvrije bleekproces van de twee geplande fabrieken is een stap vooruit, maar elimineert de uitstoot van giftige stoffen niet volledig. De respondenten van een Uruguayaans onderzoek rond een papierfabriek in de Argentijnse provincie Misiones klaagden over hoofdpijn, allergische reacties en ademhalingsproblemen als gevolg van de uitstoot van zwavel. Sommige mensen waren al naar de rechter gestapt vanwege gevallen van kanker of afwijkingen bij pasgeborenen.