„Vorig jaar werd meer dan een miljoen kubieke meter hout illegaal van het noorden van Birma naar de Chinese provincie Yunnan uitgevoerd”, schrijft Global Witness (GW) in een recent verschenen rapport. De in Londen gevestigde niet-gouvernementele organisatie is werkzaam op het gebied van milieu en mensenrechten. „Grote delen van het woud langs de grens zijn vernietigd, waardoor de Chinese houthakkers nu nog dieper Birma binnentrekken”, stellen de auteurs van het rapport.„Het is geen smokkel, het gebeurt open en bloot”, zegt Susan Kempel van Global Witness. „Birma heeft de zaak niet meer in handen, en de handel blijft toenemen.” Tegenwoordig zouden zo’n 20.000 Chinese houthakkers actief zijn in het noorden van Birma.

De waardevolle bomen die de Chinese houthakkers met duizenden uit Birma wegslepen, zijn aan de Chinese kant van de grens streng beschermd. In 1999 vaardigde Peking een wet uit die commerciële houtkap in natuurlijke bosgebieden sterk aan banden legt. Bovendien ondertekende China in 2001 een overeenkomst met andere landen uit Oost- en Zuidoost-Azië om duurzaam bosbeheer te bevorderen en illegale houtkap en houtsmokkel aan banden te leggen.

Volgens Global Witness maken de Birmese regering en de Organisatie voor een Onafhankelijk Kachin -een etnische rebellengroep uit de streek, die de wapens heeft neergelegd- zich beide schuldig aan de grote houtroof. „Zowel de Chinese en de Birmese regering als de rebellengroepen zijn op de hoogte van en betrokken bij de kaalslag en de illegale houthandel”, schrijven de onderzoekers van Global Witness.

Birma verdiende het voorbije financieel jaar ongeveer 356 miljoen euro aan de uitvoer van hout, 15 procent van de totale exportinkomsten, zegt Global Witness. Via eigen heffingen zou ook de Organisatie voor een Onafhankelijk Kachin aan de illegale handel verdienen. Zelf geeft de rebellengroep, die een groot deel van Kachin controleert, dat niet toe. Die zegt dat het bestand dat hij met de Birmese regering heeft gesloten, de groep verhindert op te treden tegen de illegale houthakkers. De opstandelingen betreuren dat hun bossen daardoor worden uitgedund.

De meeste buurlanden van Birma treden met meer overtuiging op tegen illegale houtkap. In Azië wordt per jaar ongeveer 250 miljoen kubieke meter hout gekapt. Bijna 140 miljoen kubieke meter daarvan komt al uit plantages. In de jaren ’80 verloren de Aziatische tropen 4 miljoen hectare bos per jaar; in de jaren ’90 viel dat terug tot 2,4 miljoen hectare. Maar de enorme vraag naar hout uit China blijft druk zetten op de natuurlijke bossen in de regio. Ook vanuit Indonesië, Maleisië en Papoea-Nieuw-Guinea wordt nog veel illegaal gekapt hout naar China geëxporteerd.