Het principe van een democratie is dat alle stemmen gelijk zijn. In het huidige kiesstelsel in Nederland, bedacht in 1917, zijn echter sommige stemmen gelijker dan andere. Bij de verkiezingen in 2003 zijn bijna 400.000 mensen voor niets naar de stembus gegaan. Hun stem heeft geen invloed gehad op de zetelverdeling en dus machtsverdeling in de Tweede Kamer.De eerste groep van 127.000 kiezers verliest zijn stem doordat hun partij niet de kiesdrempel heeft gehaald. De tweede en grootste groep van ruim 266.000 kiezers verliest zijn stem door afronding om tot hele kamerzetels te komen. Voor die groep is een simpele aanpassing van het kiesstelsel mogelijk.

Restzetels
Op dit moment worden de uitgebrachte stemmen op partijen afgerond tot hele zetels in de Tweede Kamer. Dit heeft twee onrechtvaardige gevolgen, die met elkaar samenhangen. Het eerste gevolg is dat er Tweede-Kamerleden zijn die 20 procent minder kiezers vertegenwoordigen dan hun collega die naast hen zit. Een voorbeeld: Voor elke 100 kiezers die Van Aartsen (VVD) voor de VVD vertegenwoordigt, heeft Van der Staaij (SGP) 120 kiezers. Beiden hebben ze echter wel evenveel stemrecht. Voor de duidelijkheid: het gaat hier niet om voorkeurstemmen.

Het tweede probleem is dat er door afronding restzetels ontstaan. Restzetels worden verdeeld via een ingewikkelde formule. In die formule kan het gebeuren dat mede door kiezers op een ultralinkse partij een rechtse partij een extra zetel krijgt. Een voorbeeld hiervan is de VVD, die in 2003 een extra zetel kreeg door de kiezers op de Partij voor de Dieren.

In een gewogen kiesstelsel krijgt elke partij die de kiesdrempel haalt evenveel stemrecht als zij kiezers heeft. Het totaalaantal uitgebrachte stemmen is dan niet meer alleen gebaseerd op de verdeling van de 150 zetels in de Tweede Kamer, maar vormt daarentegen een correcte afspiegeling van het aantal stemmen dat bij de verkiezingen is uitgebracht. Het grootste voordeel is dat het nemen van besluiten op grond van stemmeerderheid en niet zetelmeerderheid gebeurt.

Stemkastje
Nu is het zo dat in de Tweede Kamer gestemd wordt door handopsteking. Met de huidige techniek, die al wordt gebruikt bij aandeelhoudersvergaderingen, zal dit gebeuren via een stemkastje. Bedrijven als Shell en Akzo Nobel gebruiken deze techniek al enkele jaren. Het stemkastje en de bijbehorende software zorgen voor een uitslag in procenten. Kamerleden en het aanwezige publiek kunnen de uitslag van stemmingen direct op een groot scherm zien.

Om tot een beter kiesstelsel te komen is dus een kleine verandering nodig. Het overgaan van het huidige evenredige vertegenwoordigingsstelsel naar een gewogen kiesstelsel. Deze verandering heeft twee grote voordelen: 266.000 burgers verliezen niet hun stem, doordat restzetels geen invloed hebben op de stemverhouding. Bovendien is het gewogen kiesstelsel flexibeler in aanpassing naar verdere verbeteringen in het kiesstelsel.

voetnoot (u17(De auteur studeert management, organisatie en bestuur.

H.T.J. HofstraBewijs dat gewogen stemming al in de praktijk een aantal jaren wordt gebruikt door o.a. Shell en Akzo Nobel. www.netvote.nl/images_alg/persber-akzo-apr24%20.htmBerekening en bron van cijfers kiezers als in stuk.http://www.parlement.com/9291000/modulesf/gagaj2gpBerekening.De partij met de minst aantal stemmen per zetel. Dit is de VVD met 61739 stemmen per zetel in de 2de kamer.Dit getal 61739 x 150 = 9260850 In de woordelijke berekening noem ik 9260850 vervolgens minimum aantal kiezers. Totaal aantal stemmen uitgebracht in 2003 - Minimum aantal kiezers = 393625Totaal aantal stemmen uitgebracht in 2003 - kiezers verloren door kiesdrempel - minimum aantal kiezers = 266532.

Korte Versie. (69 woorden)Elke stem telt maar niet in Nederland. Al enkele weken volg ik de politiek met ongeloof. Mislukte bestuurlijke vernieuwing en acties om kiezersvertrouwen te winnen. Echter stap 1 wordt vergeten.De verandering van het huidige kiesstelsel naar een gewogen kiesstelsel. Het huidige stelsel is uit 1917 en moet gerepareerd worden. Dit kan met de moderne techniek.Deze verandering heeft drie grote voordelen. Geen verlies van stemmen door afronding. Geen steminvloed door restzetels. Flexibeler voor toekomstige verbeteringen. Hotze Hofstra,BennekomUitgebreide Versie Elke stem telt maar niet in Nederland. Al enkele weken volg ik de politiek met ongeloof. Mislukte bestuurlijke vernieuwing en acties om kiezersvertrouwen te winnen. Echter stap 1 wordt vergeten.De verandering van het huidige kiesstelsel naar een gewogen kiesstelsel. Het huidige stelsel is uit 1917 en moet gerepareerd worden. Dit kan met de moderne techniek.Deze verandering heeft drie grote voordelen: geen verlies van stemmen door afronding, geen steminvloed door restzetels, flexibeler systeem voor toekomstige verbeteringen.Afronding.Door het afronden tot hele zetels gaan meer dan 1 op de 40 kiezers, een totaal van 266000 voor niks naar de stembus. Hun stem heeft geen invloed gehad op de zetelverdeling en dus op de stemverhouding. Voor de kiezers op de partijen SGP en de ChristenUnie gaat het om 15% van hun totaal. Restzetelverdeling. Het grote probleem van de restverdeling is dat kiezers niet op een partij stemmen maar dat die partij toch door hun stem een extra zetel en dus meer macht krijgt. Een voorbeeld van de laatste verkiezingen is dat de VVD een extra zetel kreeg mede door stemmers op de Partij voor de Dieren.Gewogen kiesstelsel. Een gewogen kiesstelsel betekent dat iedere partijvertegenwoordiger gemiddeld het aantal kiezers vertegenwoordigt dat zijn partij heeft gekregen. Elke uitgebrachte stem telt op deze manier. Een wet wordt dan aangenomen op kiezersmeerderheid en niet meer op stemmeerderheid. Dit systeem wordt al enkele jaren gebruikt bij aandeelhoudersvergaderingen van o.a. Shell en Akzo Nobel. Nieuwe mogelijkheden.De verandering naar een gewogen kiesstelsel maakt nieuwe aanpassingen makkelijker uitvoerbaar. Huidige plannen als het districtenstelsel en nieuwe plannen als de actieve kiezer.Hotze Hofstra,Bennekom Ondersteunend bronmateriaal. Bewijs dat gewogen stemming al in de praktijk een aantal jaren wordt gebruikt door o.a. Shell en Akzo Nobel. www.netvote.nl/images_alg/persber-akzo-apr24%20.htmBerekening en bron van cijfers kiezers als in stuk.http://www.parlement.com/9291000/modulesf/gagaj2gpBerekening.De partij met de minst aantal stemmen per zetel. Dit is de VVD met 61739 stemmen per zetel in de 2de kamer.Dit getal 61739 x 150 = 9260850 In de woordelijke berekening noem ik 9260850 vervolgens minimum aantal kiezers. Totaal aantal stemmen uitgebracht in 2003 - Minimum aantal kiezers = 393625Totaal aantal stemmen uitgebracht in 2003 - kiezers verloren door kiesdrempel - minimum aantal kiezers = 266532.