Mensen uit de gereformeerde gezindte hebben in de stad niet zo veel te zoeken. Dr. C. S. L. Janse stelde in zijn bijdrage in het RD van zaterdag 17 september dat de gereformeerde gezindte in de jaren 1950 vooropliep in de exodus van stad naar platteland. Hoewel in de grote steden momenteel een poging tot herovering plaatsvindt, biedt de stad volgens Janse voor het reformatorische volksdeel weinig goeds.In dit artikel lopen we een aantal gedane constateringen na die onzes inziens wat nuancering behoeft. Ten overvloede: we schrijven niet vanuit doorwrochte sociologische of theologische reflectie, maar vanuit de ervaring van de dagelijkse praktijk.

Een van de bezwaren voor het mijden van de stad is volgens Janse de afwezigheid van een kerkelijke gemeente van bevindelijk gereformeerde signatuur en een reformatorische school. Bij deze redenering kunnen we een vicieuze cirkel tekenen. Gezinnen verlaten de stad, waardoor de bestaande kerk vergrijst en uiteindelijk verdwijnt. Vervolgens is de afwezigheid van de christelijke gemeente een argument om afstand te houden.

Wapenen
De gevaren van de ’wereldse’ stad met alle verleidingen fungeren als bangmaker. Och, die stad. Voor een bruisend uitgaansleven hoef je echter niet per se in de stad te zijn. Is het probleem van uit de band springende jongeren (en ouderen) groter in de stad dan op het platteland? De zonde zit meer in de mens dan in de woonplaats. Veel jongeren die in de stad onder het Woord zijn opgevoed, worden vanaf jonge leeftijd juist in de stad gewapend tegen de gevaren van de wereld. Juist daar is de noodzaak van een warm gezin waarin geloofsopvoeding een centrale rol heeft.

Janse stelt dat de toenemende stroom migranten leidt tot een afkalving van de sociale cohesie. De moslimbuurvrouw neerzetten als een onverstaanbaar, binnenshuis vertoevend wezen met een door haar man opgelegd spraakverbod, laat slechts zien dat Janse waarschijnlijk een ander soort buurvrouw heeft. Op vergelijkbare manier komt de karikaturale beeldvorming over de SGP tot stand. Onze buurvrouw groet gelukkig dagelijks vanonder haar strak gestreken hoofddoek.

En in veel straten en wijken worden buurtactiviteiten (met subsidie van de gemeente, in Rotterdam via het zogenaamde Opzoomer-meeproject) door en voor buurtbewoners opgezet.

Het door Janse geschetste beeld van de stad is niet onjuist, maar wel wat eenzijdig. Voor ons gevoel ligt de werkelijkheid van het stadsleven genuanceerder. Hoewel een hoop niet in orde is, blijft de omgang met verschillende culturen heel boeiend. „Een werkvakantie in Delfshaven kan wedijveren met een jongerenproject in Roemenië of in Egypte”, schrijft Jaap Beukema in het boekje ”Een kerk bekent kleur”.

Discussies in de politiek worden in de grote stad life ervaren. In plaats van salondiscussies over de multiculturele samenleving een praktische zoektocht naar samenleven in een veranderde wereld. Uiteindelijk wil ook de overgrote meerderheid van de stadsbewoners gewoon een rustig en vredig leven leiden.

Marokkanen wel
De vraag naar de rol van de gereformeerde gezindte in de stad kan niet blijven steken in een sociologische beschouwing. Het vraagt een vertrouwend en gelovig zoeken naar de plaats en de rol van kerkelijke gemeente en kerkmens. Juist de christenstrijder heeft een roeping in de herovering van de stad.

Het is de vraag welke belangen het zwaarst moeten wegen. Een gerieflijk huis of het behoud van een stadsgemeente waar God te midden van de wereld geëerd wordt. Waarom is het veel gezinnen de afgelopen eeuw gelukt vijf, zes, acht kinderen op te voeden, midden in de stad, maar wel in de vreze des Heeren? Waarom kunnen Marokkanen en Turken vandaag de dag wel met de hele familie in de stad gedijen?

De stad is veranderd. Terugkijken naar de volle kerken en het rijke leven van vroeger levert over het algemeen niet zo veel op voor het heden. Visie op de plaats van de kerk in de veranderde stedelijke samenleving is nodig.

Verbouwen
Ieder heeft een eigen plaats gekregen: of het nu is in een klein dorp, een suburbaan tussengebied of een grote stad. Het gaat ons er niet om dat te ontkennen. Een betere spreiding van de gereformeerde gezindte over de verschillende woonmogelijkheden is echter wenselijk. Niet het veilige reformatorische dorp en de gevaarlijke wereldse stad, maar de reformatorische christen op zijn post op het platteland en in de stad.

Vandaag wordt de kerk in zowel stad als dorp met man en macht verbouwd. In het dorp groter en in de stad kleiner. Dat moet evenwichtiger kunnen.

De auteurs wonen in de Rotterdamse wijk Liskwartier.