De onevenwichtigheden in de wereldeconomie vormen een terugkerend thema tijdens de beraadslagingen van het IMF. De Verenigde Staten leven al jaren op te grote voet. Daartegenover staan forse overschotten in vooral Azië. Met name op China wordt druk uitgeoefend om het wisselkoersbeleid daar nog flexibeler te maken. Dat zou dan tot meer import kunnen leiden. Europa met zijn begrotingstekorten zou ook een bijdrage kunnen leveren via hervormingen om zo zijn concurrentiepositie te verbeteren.Het royale bestedingspatroon van de Amerikanen hangt onder meer samen met de huizenprijzen. Die geven de Amerikanen een comfortabel gevoel, waardoor ze makkelijk geld uitgeven. Analisten houden er rekening mee dat de rek er op een gegeven moment uit is en de huizenprijzen niet meer stijgen of zelfs gaan dalen.

Volgens minister Zalm zullen zowel de publieke als de particuliere besparingen in de VS omhoog moeten. De vraag is in hoeverre een correctie op de Amerikaanse betalingsbalans doorwerkt in de economische groei. Volgens de bewindsman hangt het er maar van af hoe de tekorten worden weggewerkt. „Als je alleen de bestedingen beperkt, geeft dat een domper op de groei. Bij een exportgeleide groei heb je daar geen last van.”

Zalm denkt dat de sleutel van het probleem niet in Europa ligt. „Je kunt hier wel een fantastisch beleid voeren, maar het is dan nog de vraag wat er met je betalingsbalans gebeurt. Die is nu al vrijwel in evenwicht. Weliswaar neemt bij een hardere groei ook de import toe, maar als je concurrentiepositie verbetert, groeit ook de export.”

Het IMF kwam aan de vooravond van de jaarvergadering met enkele mogelijke scenario’s met betrekking tot de onbalans in de wereldeconomie. Daarin werd onder meer gesproken over protectionistische maatregelen om zo de import in de VS te remmen. In een verklaring die het IMF tijdens de bijeenkomst van dit weekeinde uitgaf, wordt protectionisme in zijn algemeenheid gezien als een bedreiging voor de economische groei.

Het IMF kijkt ook met bezorgdheid naar de olieprijs, die dit jaar al meer dan 50 procent is gestegen. Er bestaat (ook in Nederland) aandrang om iets te doen in de vorm van compensatie. Volgens minister Zalm is daarbij wel van belang dat er niet rechtstreeks in de energieprijzen wordt ingegrepen.

In navolging van de groep van rijke industrielanden (G-7) roept het IMF op tot stappen om de oliemarkt stabieler te krijgen. Er wordt aangedrongen op investeringen in de oliesector en verder roept het fonds op tot energiebesparing en het ontwikkelen van alternatieve vormen van energie.

Tijdens de jaarvergadering lanceerde het IMF twee nieuwe werkinstrumenten. Landen die door een schok (bijvoorbeeld sterk stijgende grondstofprijzen of een natuurramp) in de problemen komen, kunnen in zo’n situatie een lening van het IMF krijgen. Nederland loopt niet echt warm voor zo’n ’schokfaciliteit’, maar is er ook niet tegen. Verschillende donorlanden zijn bereid er geld in te steken.

Verder roept het IMF een nieuw middel in het leven, waarbij landen worden getoetst op hun economische beleid, zonder dat daar een financiering van het IMF aan te pas komt. Op die manier kunnen deze landen een soort goedkeuringsstempel krijgen van het IMF en hun geloofwaardigheid voor de particuliere kapitaalmarkt vergroten. Hier ziet Nederland wel heil in.