Zeker zijn er mensen die niet zonder eigen auto kunnen, maar er is ook een grote groep die het anders kan aanpakken, meent Henry Mentink. Hij is de initiatiefnemer van Wheels4all, een organisatie die het gezamenlijke gebruik van auto’s stimuleert.Het idee voor deelauto’s vatte tien jaar geleden post bij Mentink. Van de auto die hij destijds permanent huurde, werd door drie gezinnen in zijn woonplaats gebruikgemaakt. Dat beviel zo goed dat het initiatief een vervolg kreeg. „In 2002 hadden we zes auto’s en veertig gezinnen die daar gebruik van maakten. Dat jaar hebben we ons laten inschrijven bij de Kamer van Koophandel.”

Wheels4all telt inmiddels zo’n dertig auto’s en 360 deelnemers, verspreid over vier provincies. In een wijk waar een deelauto staat, stemmen leden met elkaar af wie wanneer de auto meeneemt. Dat kan gaan om zowel kleine ritten naar de supermarkt als langere tochten in de vakantie. Op de website kunnen ze zien wie de auto bij zich heeft.

De leden zijn in feite mede-eigenaar van de auto. Verder heeft elke auto in een wijk een beheerder. Het vervoermiddel staat bij hem voor het huis. Dat creëert betrokkenheid, zegt Henry Mentink. Betrokkenheid vindt hij een belangrijk punt. Een van de doelstellingen van de coöperatieve organisatie is weliswaar „zorgeloos autogebruik” -leden hoeven hun hoofd niet te breken over aanschaf, onderhoud en administratiekosten-, maar dat betekent niet dat ze zorgeloos tegen paaltjes op kunnen rijden of lege koffiebekers kunnen laten slingeren.

In het eerste geval -bij schade- geldt een eigen risico van 250 euro. En wat rommel in de auto betreft: leden hebben te maken met onderlinge controle. Daarom „wordt er best wel eens gemopperd als iemand de auto niet netjes achterlaat”, maar er zijn weinig echte conflicten, aldus Mentink.

De auto’s staan voor leden op loop- of fietsafstand. Het gaat in veel gevallen om kleinere wagens, zoals Fiat Panda of Punto, Renault Clio of Peugeot 106/206. Er rijden ook grotere rond, zoals een Ford Transit-bus. „Die staat in Houten, maar hij verkast nogal eens.”

Zonnebloemolie
Naast het gemak van geen onderhoud -Wheels4all zorgt dat de auto’s op tijd hun beurt krijgen- zijn voordelen voor het milieu en kostenbesparing redenen voor mensen om lid te worden. Lidmaatschap van Wheels4all is overigens vooral geschikt voor hen die minder dan 10.000 kilometer per jaar rijden, aldus de organisatie op haar website.

Wat de voordelen voor het milieu betreft: mensen die samendoen met een auto, denken er beter over na of ze wel vervoer op vier wielen nodig hebben, zegt Mentink. „Onderzoek van de universiteit in Delft heeft uitgewezen dat personen met een gedeelde auto 20 tot 30 procent minder gebruikmaken van de auto.”

Minder uitlaatgassen is mooi, maar extra goed voor het milieu zou zijn als de Wheels4all-auto’s op zonnebloemolie reden - is dat al het geval? Nog niet. „We denken wel na over zulke dingen, maar het moet haalbaar zijn. Als er 300 tankstations voor zonnebloemolie door Nederland verspreid stonden, zouden we wel overwegen daarop over te gaan.”

Ook het financiële plaatje kan een overweging zijn om lid te worden. Om te beginnen hoeven mensen geen auto aan te schaffen, maar betalen ze een inlegsom van 250 euro. Daarnaast zijn er verschillende abonnementen. Het standaardtarief is 10 euro per maand. Wie weinig rijdt, kan kiezen voor een dimabonnement van 5 euro. Voor veelrijders is er het dalabonnement van 20 euro. Echtparen kunnen af met één abonnement. Elk volgende lidmaatschap binnen een huishouden is voor de helft van de prijs.

Naast de abonnementskosten betalen leden per uur en per kilometer. Het uurtarief is 2 euro, de kilometerkosten bedragen 16 cent. Dat laatste bedrag is all-in, al geldt op dit moment een brandstoftoeslag van 1 cent.

Voorbeeldfunctie
Wie geven zich uiteindelijk op als lid? Zijn dat vooral degenen die op de kleintjes moeten letten? „Een deel doet het uit financiële overwegingen, omdat ze een eigen auto niet of nauwelijks kunnen betalen”, vertelt Mentink. „Maar de meerderheid bestaat uit personen uit hogere inkomensgroepen. Zij die het financieel niet hoeven te doen, worden lid. Zij vinden dat ze een soort voorbeeldfunctie hebben, vragen zich af: is het eigenlijk wel nodig, een tweede auto?”

Meer informatie: tel. 0228-514824 en www.wheels4all.nl.

„Eigen auto eigenlijk onzin”

Clarieke Riet uit Grootebroek is beheerder van een Wheels4all-auto, een Peugeot 206. De autosleutels bewaart ze in een kluisje waar de leden een sleutel van hebben.

Riet is bijna negen jaar lid van Wheels4all. „We woonden eerst in een klein dorpje in Zeeland. Daar konden we niet zonder auto. Maar hier in Grootebroek is het treinstation vlakbij. Toen onze auto het begaf, besloten we te kijken hoe zo’n deelauto bevalt. We zijn nu zoveel jaar verder en hoeven nog steeds geen eigen auto. Er staan hier vijf auto’s binnen een straal van 3 kilometer, er is er altijd wel een beschikbaar. Mijn dochter heeft net haar rijbewijs en is ook lid geworden. Ze studeert in Utrecht en kan zowel hier als daar een auto bespreken.”

In Houten is Wheels4all sinds vorig jaar aanwezig. Een van de deelnemers van het eerste uur is Christien Procee. Zij is beheerder van een Fiat Punto. „Op het moment dat onze auto het begaf, hadden we geen geld om een nieuwe te kopen. Daar komt bij dat mijn man op de fiets naar het werk kan en dat ik aan huis werk. Een eigen auto is eigenlijk onzin voor ons. De meeste tijd staat hij stil.”

Voor Clarieke Riet en Christien Procee heeft het lidmaatschap van Wheels4all niet alleen te maken met financiële voordelen. Riet: „Een eigen auto voor de deur is wel heel gemakkelijk, maar we kunnen best wat bewuster omgaan met de vraag: is het nodig dat ik nu de auto neem?” Procee: „Er zit een sociaal aspect aan. Je overlegt, je houdt rekening met elkaar, je laat de auto niet vies achter. En ik vind het leuk dat ik meer mensen uit mijn wijk heb leren kennen.”